tiæ & donorum, quibus homo efficitur ex injusto justus, & ex inimico amicus. Quæ fi confideraverint, profectò intelligent, in ipso renovationis interioris actu inesse liberum actum, qui fit voluntaria fufceptio gratia: addit, & donorum; unde homo ex injufto fit justus, & ex inimico amicus. Ut certum omnino fit, dum justifica-mur, atque interiùs renovamur, planè confentire nos in ipfam juftitiam atque amicitiam ipsâ justifica tione reparatam ac redintegratam: quod nihil aliud effe poffit, quàm fructus & actus veræ ac perfectæ dilectionis, ex ipsâ justificationis gratia consecutæ: cùm præfertim Santa Synodus illam ipfam juftitiam Ibid. in caritate collocet, que, inquit, diffunditur in cordibus eorum, atque Ibid.can.xx. ipfis inharet: quod etiam clarè ac sub anathematis pœnâ repetitum & inculcatum, ejufdem sessionis cano

ne xr.

XIV. Hanc doctrinam ex fancto ThoExpenditur mâ depromtam esse, imdex ejus præcedens doctrinaCon- verbis pænè contextam pofteà decilii exponen-monstrabimus. Nunc ne distrahatur

ca

animus, mox relata verba Concilii tis incipientem dilectionotatu dignissima paulum pensitan- nem, quæ in da funt. Nam refpiciunt animam fub verum firipsâ gratiæ infufione, in ipfo justifi- mumque cationis ac renovationis instanti in ipsâ jufticonstitutam ; actu enim fufcipit gratiam non modò peccata remittentem, fed etiam interiùs renovantem ac sanctificantem; actu, inquam, hanc fufcipit. Quid autem ? an mortuo modo? imò, inquit, voluntariad fufceptione gratiæ; hoc eft, liberâ & actuali confenfione in illam ut actu inhærentem. Hæc eft enim Concilii mens, hoc eft fidei Catholicæ ab Hæreticorum perversâ credulitate difcrimen. Nec tacet Concilium. Eft enim illa fufceptio voluntaria gratia donorum. Cujus autem gratiæ, quorumve donorum? horum certè quibus homo fit ex injusto justus, & ex inimico amicus. Hæc est ergo illa actualis & voluntaria confenfio in amicitiam Dei, hoc est profectò in ipfam inter nos & Deum mutuam caritatem. Nihil enim est aliud ista amicitia, ex consensu Theologorum, quam mutua caritas. Fit ergo con

fenfio in ipfam inter nos & Deung mutuam caritatem. An fine ullo caritatis actu? Quis hoc vel cogitare poffit? Addit verò Synodus, effe confenfionem in gratiam, ex qua homo fit de injufto justus. Quomodo Sup. cap. 13. autem justus? Nempè ut ex Synodo diximus, diffusâ intus caritate per Spiritum Sanctum, atque animis inharente. Consensio autem libera & actualis in illam habitualem inharentemque caritatem, est ipse elicitus caritatis actus. Quare justificatio non fine habituali & actuali fimul caritate transigitur.

Jub. fin.

An igitur necesse est, ut omnes justificati inhærentem & habitualem caritatem distinctè cogitent; cùm tot fint veri pænitentes, qui'ne has quidem voces intelligant? Rectè, fi de vocibus, non autem de ipfis rebus ageretur. Non enim fi tam multi funt, qui nefciant propè inhærere quid fit; ideò ignorare oportet pœnitentes, fieri aliquid in eis ope ratione divinâ per Spiritum SanAum, quo immutetur animusintùs,

fiatque verè sanctus ac justus, non imputata

imputatâ ab extrinfeco Christi justi-
tiâ, ut Hæretici somniant, fed verè
communicatâ & infusa, imò etiam
stabili ac permanente, unde habi-
tualis dicitur. Non ergo voces illæ
theologicæ, fed ipsa summa rerum
cogitanda est pænitentibus, ut fcia- 1.Cor. 11.12
mus que à Deo donata funt nobis :
ne cæcam, infructuosam, torque
acceptorum in ipsâ justificatione -
donorum ac beneficiorum immemo-
rem agamus pænitentiam.

Verùm ulteriùs procedendum est : neque enim statim, ac nullâ congrua dispositione præviâ, fit transitus ad ipfam caritatem habendam & exercendam; imò verò necesse eft, ipsum habitum aliquid antecedat per modum difponentis atque transeuntis; quæ eft ipsa dispositio à Synodo agnita dilectionis illius incipientis fuprà memoratæ : fic fanè, ut illud difponens, atque incipiens, in verum, fixum, perfetumque actum definat connaturali progressu, fiatque fimul in nobis, & exerceatur caritas, quam ultrò & liberè juftificati ac renovati fufcipimus.

C

x v. Hæc fanè vera funt, & ex Con Libera ele- cilii clarâ definitione certa, Verùm

£tio & con

sensio in fu- profectò nobis hîc id vel maximè turain jufti- cogitandum eft, non quod juftificaritatem in- cationem comitetur aut consequahærentem, à tur, fed quod antecedat ac præpave.cap. v. & ret; hoc est ipse confenfus liber ac VI. conftitu- voluntarius in futuram juftitiam & ta, quid importet? caritatem in cordibus diffundendam eisque inhæfuram, Quam autem fit libera illa confenfio, jam quidem ex cap. vi. sessionis vi. retulimus, dicenteConcilio:Disponi ad juftitiam, Beff. vi.cap. dum liberè moventur in Deum. Verùm Ibid. cap. v. id ex capitis v. antecedentis adhuc clariore & expreffiore doctrinâ repetendum. Verba autem fanctæ Synodi hæc funt: nempè, inquit, ipfius justificationis exordium in adultis à Dei per Christum Jefum praveniente gratiâ fumendum effe, hoc est, ab ejus vocatione, quâ nullis eorum exiftentibus meritis, vocantur: ut qui per peccata à Deo averfi erant, per ejus excitantem & adjuvantem gratiam ad convertendum se ad fuam justificationem, eidem gratia liberè affentiendo & cooperando, disponantur: ita ut, tangente Deo cor