Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Bayerische Staatsbibliothek

München

SERENISSIMO

DELPHINO

Qu

Jos. OLIVETUS.

UÆRENTI mihi, SERENISSIME DELPHINE, quæ potiffimùm literaturæ pars te nunc haberet, Eloquentiam spectare dictus es : cùm Poëfim & Hiftoriam degustaffes hactenus, ut ingenium altera oblectaret fpeciofis, quas ubique effingit, imaginibus ; mentem altera ditaret rerum utilitate & copiâ, quas commemorat vel factas laudabiliter, vel dictas idoneè. Atque his dignam fanè coronidem imponis, Oratoriam artem. Quæ fi privato homini quemdam in ceteros mortales dat principatum ; parumne decet Principem, cui tot regendi olim populi deftinantur ? Obtemperantes habebis illos quidem, &, quod magis Gallicæ eft indolis, etiam obfequentes. At quantum fuerit, fi ad illam fceptri majeftatem adjungatur altera hæc au&toritas, quæ vim auget imperii, dum tem

perat? Proprium eft enim Principis munus continere in officio liberos homines quod is affequatur facillimè, qui arte inftructus dicendi, ac præftantium inter paucos oratorum ufu perpolitus, ita fciat agere cum hominibus, ut benevolentiam acquirat, neque amit tat dignitatem; orationis fuavitate atque illecebris rapiat animos, quò ratio vocat; impetretque, ut quod fieri neceffitatis eft, voluntate fufcipiatur. Noli igitur, SERENISSIME DELPHINE, in curfu inftituto defatigari. Ne committas ut hoc defit tibi tantulum, quod tudio ac labore abfolvendum, tuæ relictum eft induftriæ. Nam quibus in labellis feffitare malit Suada, quàm tuis ? Proinde ut neceffariis animum præceptionibus excolas, cognofce optimos dicendi artifices, Demofthenem aç Ciceronem; quos videtur efformaffe natura, ut, quid in eo genere poffet, feculis omni bus oftenderet. Vale,

Parifiis, Id. April. M DCC XLIV

ON

PREFACE.

pour

deve.

N a beaucoup à lire nir favant: mais pour fe former le goût, il faut lire peu, & bien lire. Car, avant que le jugement foit mûr, la multiplicité des Auteurs ne peut que produire une confufion d'idées, qui ne se guérit jàmais, & qui même, par rapport au goût, ne vaut pas l'ignorance accompagnée du fens commun. Quintilien (1) nous enseigne à bien lire un Orateur. « Il faut « obferver, dit-il, comment dans « l'exorde on fe rend les auditeurs <<< favorables: Quelle clarté il y a « dans la narration, quelle briè- « veté, quel air de fincérité, & 44

(1) Liv. II, ch. 8. Je cite, prefque mot pour mot, conformément à la belle Traduction de M. l'Abbé Gédoyn.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

,, cependant quel art quelquefois à déguifer fon véritable but : ,, Quel ordre enfuite, & quelle ,, justesse dans la divifion : Com,, ment dans les preuves l'Orateur est subtil, vif, serré, tantôt véhément, tantôt doux & infinuant : Quelle force il met dans fes invectives, & quel agrément, ,, quel fel dans fes railleries: Comment il remue les paffions, fe rend maître des cœurs tourne les ,, efprits à son gré : Quelle est la ,, propriété, l'élégance, la nobleffe des expreffions: En quel cas (2) l'amplification eft louable

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

وو

"

&

,, quelle est la vertu oppofée : La beauté des métaphores, & les différentes figures: Enfin, ce que c'eft qu'un ftyle coulant, & périodique, mais pourtant mâle & ,, nerveux.

Aux chefs-d'œuvre qui nous reftent des Anciens, il fera bon (2) Voyez là-deffus Quintilien, VIII, 4.

« AnteriorContinuar »