Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Forme des corps naturels,

Pores

n. 1319

n. 1321 & 1322

Corruption: depuis le n. 1323 jufqu'au 1325

Génération,

Altération

[ocr errors]

n. 1326

n. 1327

La corruption d'un corps naturel eft la gé-
nération d'un autre,
Tourbillons,

n. 1329

n. 1330

Dans chaque tourbillon, chaque colomne
d'Ether repouffe les autres; & cft re-
pouflée par elles vers le centre du tour-
billon: depuis le n. 1331 jufqu'au 1341
Chaque corps naturel doit être précipité au
centre du tourbillon où il fe trouve:
depuis le n. 1342 jufqu'au

Corps pefans; ce que c'eft,

1355
n. 1356

Ils doivent hâter leur mouvement, n. 1360.
Er le hâtent en effer: depuis le n. 1361-jul-
qu'au
1366
Cette augmentation fuit à peu près la pro-
greffion des nombres impairs 1, 3, 5»
&c. mais diminue, & doit à la fin ceffer,
n. 1366 & 1367
Les corps jettez doivent continuer, &
même hâter leur mouvement, lorfqu'ils
font pouflez horizontalement : depuis le
n. 1369 jufqu'au

1380
Et même quand ils font pouffez de bas en

haut,
n. 1381
Un batteau monte toujours contre le cou-
rant de l'eau, quoiqu'il fuive ce cou-
rant par rapport aux rivages: depuis le
n. 1382.jufqu'au

1384

Mr Defcartes s'eft trompé au fujet du mou
vement des Scorps vers le centre des tour-
billons

n. 1388

[ocr errors]

AD NOBILEM VIRUM

D. D. BILLET

DE FANIERES,

AUCTORIS EPISTOLA.

Appendix ad cap. 1 & 3 hujus 1 partis.

Dagoumerifmus profligatus.

VIR

NOBILISSIME, & inter litteratos clariffime,

Cum multa & infignia mihi amicitias argumenta fæpè fæpiùs demonftrasti, tum præfertim quoties mea tibi grata effe fcripta fignificafti, & ardentibus te votis aptare dixifti, ut ea legeres quæ de rebus philofophicis tecum fermone communicaveram. Tuæ igitur in me benevolentia acceptum refero quòd ea nuper ex me quæfieris, quæ de mentium extenfione frequentiùs in fami liari colloquio à me audiifti. Tuis poftulatis negare nil poffum nec debeo. Missa autem omni præfatione rem ftatim aggredior. Mentes effe quid idem re ipsâ cum exten

fione affirmat Spinofa, eafdem extenfas effe plurimi non negant, inter quos vir in rebus Theologicis notiffimus (a), & apud Philofophos vir in hâc noftra Academiâ clariffiD. Dagou- mus (6) qui nuper id de Divinâ mente præ

a D. l'Her

minier.

[ocr errors]

fertim afleverabat. Ipfe ftatuebat exiftere extenfionem neceffariam, æternam, infinitam, immenfam & immobilem, verè longam, verè latam, verè profundam, infinitè longam, infinitè latam, infinité profundam. Veras in illâ extenfione partes à fe invicem diftinctas agnofcebat. Statuebat extenfionem illam præcifè & formaliter fpetatam non effe fubftantiam, fingulafque illius extenfionis partes non effe fubftantias, nec fubftantiæ partes, fed modos vel formalitates, & modi vel formalitatis partes, id eft, illius extenfionis quam dicebat effe modum vel formalitatem.

Statuebat extenfionem illam non modò ratione fui totius effe immobilem, fed omnes & fingulas ejus partes immobiles effe ; neceffariò & ab æterno unamquamque ibi esse ubi eft.

Hæc extenfio, juxtà illum, non modò re ipsâ ab extenfione corporum diftinguitur, fed eft in Deo; Deus huic fingulifque partibus ejus ità subjicitur, ut non per fingulas fui partes Deus, qui fimpliciffimus eft, fin-gulis illius extenfionis partibus fupponatur, fed ità ut propter fuam fimplicitatem totus toti extenfioni, totus fingulis extenfionis illius partibus fubjiciatur, totus fit Deus in toto locó, totus in fingulis loci partibus totus extrà fe totum ; melius dixifslet; totus fub toto loco, totus fub fingulis loci parti

bus; nam, juxtà illum, Deus non est in
extenfione, fed in Deo extenfio eft Dicit
hanc extenfionem effe locum in quo Deus
producit omnia corpora,
in illâ vivere nos,
moveri & effe. Corpora dicit moveri qua-
tenus fucceffivè diverfis extenfionis illius
partibus refpondent; quiefcere verò quate-
nus eandem femper extenfionis partem pe-

netrant.

Eodem modo fentiunt Philofophi bene multi, quanquam paulò aliter loquantur. Dicunt immenfitatem Dei, quam aliundè fic exhibent, ut modò dixi, nullas habere partes veras & actuales, fed tantùm virtuales, hanc tamen fatentur & propugnant effe Spatium infinitum quod penetrat omnia corpora, quod cum ipfis extenditur, qui verus eft corporum locus, in quo moventur & quiefcunt, prout vel eidem femper vel diverfis fucceffivè illius fpatii partibus refpondent. Quanquam ergo partes virtuales nominent, tamen aut in rei veritate laudato viro. (c) confentiunt, aut inintelligibi- D. Dagonlia proferunt.

Nomen (pars) inquiunt, fignificat fubftantiam quâ componitur & conftat alia totalis fubftantia.

Verùm quid prodeft ifta de nomine difputatio Id non intelligit ifto nomine (pars) laudatus vir,id etiam nos pollicemur non intellecturos eodem nomine, donec demon-Itraverimus partes illas, quas virtuales di(cunt, & quas in immensitate Divinâ admittunt, quales intelligunt, aut intelligendas fuggerunt, totidem effe diftinétas realiter ab invicem fubftantias.

mer.

Equidem quæ à teneris partes nominar audivimus, ea fuêre fubftantiæ, medietas pomi, fruftrum panis & alia generis ejufdem; fed idea fubftantiæ, quæ his rebus in rei veritate competebat, non erat idea quæ huic nomini afcribebatur. Nomine ifto (pars) intelligitur id omne quod in aliquo fic continetur ut, præter ipfum, aliud quoque contineatur. Jam verò partes illæ extenfionis fic continentur in extenfione ut præter ipfas aliæ contineantur, Veram igitur partis ideam habent. Loquantur itaque alii aliter quàm laudatus vir, vocibus ab illo difcrepantes fenfu nihil ab ipfo recedunt.

Multis autem argumentis fuam opinionem firmare nititur vir ille ingeniofiffimus, quibus magnam vim addit illorum confuetudo quæ noftris cognitionibus intuitivis fubjici folent.

PRIMUM ARGUMENTUM.

Deus agit ubique; non poteft agere ubi non eft; corpora movet ; corpora transfert; corpora figurat. Atqui hæc fieri non poffunt, quin Deus corpora penetret atque pervadat, quin fit corporibus intimè præfens atque coextenfus.

RESPONSIO.

Hoc argumentum, ut jam optimè intelligis, fola negatione folvitur. Quippè actio Dei in corpora ubique, Deum extenfum effe non probat. Nam actio Dei in corpora confiftit inæterno Dei decreto, quo Deus vult,

exiftant,

« AnteriorContinuar »