Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Sapè etiam Venus à me tum fuit obfervata, cùm uno tantum gradu à Sole diftaret, in fuperiore fui cum Sole conjunctione, atque his ipfis temporibus, cùm retrò Solem mox erat tranfitura. Nam in conjunctione inferiori, ca femper eft obfervatu facilis, cùm infigni aliquâ Latitudine donatur, vel in ipfo conjunctionis tempore. Harum obfervationum nonnulla protuli exempla in Commentariis Academia in lucem editis. Magnam ejufmodi Obfervationum copiam per vicenos annos collegi. Licuit etiam mihi ingentem punctorum, ut vocant, determinantium numerum eruere, quibus Planeta fuis quique locis cùm in Longitudine, tùm in Latitudine difponantur, unde vera centri Æquatio deducitur, qua fatis exactè vix ad ullam hypothefim referri poteft. Non inficior tamen figuram Ellipticam, qualem definierat Keplerus, non multùm abeffe ab Orbitâ verâ Planetarum; quod non aliundè ei fuit exploratum, quàm ex ingenti observationum multitudine, quæ à Tychone circa Martem facta fuerant, quibus ipfe ufus fuerat, ut fusè in libro, cui titulus eft De Motibus Stellæ Martis, commemorat. Quanquam plures iique percelebres Aftronomi adverterunt hanc hypothefim Ellipticam non omni ex parte Phanomenis fatisfacere, ac ne in Marte quidem, ob eam fortaffis caufam, quòd Keplerus inter obfervationes, de quibus erat quidam dubitandi locus, mediam infifteret viam ; undè alias hypothefes in hujus locum fubftituere conati funt.

Illa quondam fubiit animum cogitatio, an Planetarum orbitæ exprimi poffent, & explicari Phanomena per circulum, qua figura veteribus vifa eft maximè naturalis & idonea corporum motibus exponendis. Sed circulos illos ex eorum genere effe oportuit, qui funt compofiti, uti à me funt appellati in tractatu de Sectionibus Conicis. In hac hypothefi Sol centrum circuli femper obtineret, quod tamen non effet in ipfius figura medio. Circulum voco ex genere compofito

cujus ex. gr. quinta potentia ordinata aqualis fores producto quadrati unius è partibus interceptis Axis ipfius per cubum alterius partis, & ita deinceps de aliis potentiis qua in infinitum excogitari poffunt. Hos circulos viâ fatis compendiosâ ad calculos revocaveram, definiendo, qua uniuscujufque effet natura in fingulis Planetis. Verum cum prolixior foret calculus, nec mihi praftò esset ulla demonftratio, quâ liqueret fiderum motus, aut quorumlibet corporum per hujufmodi curvas effici, ab incepto deftiti, ut iter ipfum quod monftrabat natura, infifterem.

Poft editionem prima partis Tabularum, quæ à me facta funt Solis

&Fixarum obfervationes, illud ipfum quod initio effeceram, confir marunt. Perpauca tamen circa Lunam mihi mutanda eße comperi, quod caufa fuit cur primam Tabularum partem reliquo opere conjunctam iterata editione publicandam cenfuerim. Anceps quoque eram & dubius animi circa particulares quofdam motuum Lune cafus : fed qua pofteà funt confecuta obfervationes, quæ mihi antè erant incognita, aperuerunt.

per

trian

Multa alia mihi forent in hac Prafatione fufiùs explicanda, cujufmodi eft nova Solis Eclipfes ad calculos revocandi ratio gulorum rectilineorum Analyfim, uti & alia quadam non fpernenda monita circa Lunarium Eclipfeon accuratiorem calculum, & quo ufque is accuratus ac certus effe poffit: Eclipfes enim, ut Atmosphere umbra diverfis temporibus circularem variat figuram, fic variari poffunt, ut hac inaqualitas nullâ ferè arte prafciri queat. Sed cùm de ufu Tabularum fatis fusè in hoc pere differuerim, quæque utilia effe poffunt, non omiferim, fruftrà eadem nunc vel preffiori ftylo retexerem. Novas obfervandi rationes ope inftrumentorum quibus utimur fimul expofuimus, eaque quâ potuimus curâ funt figuris delineata, & à nobis fic defcripta, ut qui illa non viderint, confimilium fabricam curare facilè poffint. Ac demum nihil fermè à nobis neglectum fuit quod ad Aftronomia ufum & praxim pertineat; methodos complures protulimus, quas diuturnâ experientiâ & assiduâ in obfervando exercitatione accepimus.

[ocr errors]

Horologiorum quidem qua Pendulis funt instructa, fabrica fuit à nobis pratermilla: nam in præclaro Hugenii de Zulichen libro in hanc rem elaborato, cujus titulus eft De Horologio Ofcillatorio, ipfum fusè & doctè pertractatum occurrit, Ea folùm expofuimus que ad ufum & rationem quâ ad medium aut ad verum Solis motum, cjufmodi horologia componantur,

Quod attinet ad rationem computandi Planetarum loca & Ecli pfes, quam in priori Tabularum editione methodum prafcripfi, omninò fervandam judicavi, nullâ mutatione factà: nihil enim aut fimpliçius aut facilius mibi occurrit.

Inter diverfas obfervandi Eclipfes methodos, cujufdam machine fabricam expofui, quæ citra operationem ullam, vel calculum omnes Solis & Luna Eclipfes, qua unoquoque anno possunt contingere, atque earum ferê magnitudinem exhibet, fimul que fit ratio cujufque diei menfis Lunaris cum die menfis civilis comparati; ac demum beram & tempus cujus eclipsis fatis accuratè oftendit, Hac machina tri

bus tantummodò, iifque attenuatis laminis cupreis, aut tribus fpiffioribus chartis fibi mutuò incumbentibus conftat. Jam diù eft ex quo hac machina à me inventa fuit & vulgata, cumque benignè except fuerit ab eruditis, figuram illius delineatam & ufum huic operi inferui.

Forfan quis mirabitur quòd celebres Astronomos qui nonnihil luminis in hac materia mihi pratulerunt, non laudaverim ; fed cùm perpauci fint qui non aliquid utile & fibi proprium attulerint ; non dubitaviiis utique meis obfervationibus congruerent ; neque ea mihi mens eft ut eorum inventa mihi tribuam, qua ante hujus operis editionem funt publicata', nam eâ tantummodò ratione mihi innotuêre idque eft difficillimum, fingulos in hac fcientia Eruditos iis laudibus profequi, quas aut merentur aut mereri fe exiftimant. Id tamen admonere debeo obfervationes à Margravio olim in Brafilia factas & manufcriptas mecum communicatas fuiffe, quæ mihi utiles fuerunt ut quafdam Mercurii pofitiones, & nonnulla Geographia loca definirem. Ex obfervationibus à D. Picard tùm alibi, tùm in Obfervatorio factis, & mihi traditis, quantum potui utilitatis & luminis accepi, eas ipfas cum meis obfervationibus conferendo. Multum laboris exhauferat ut Refractiones accuratè definiret, Meridiana Fixarum quamplurima, & quorumdam Planetarum altitudines ab eo fumpta fuerant, fed perpauca inter Stellas diftantia ab eo funt obfervata, & quidem ope Quadrantis circuli, poftquam in eodem fitu ftabilis fuit collocatus in ipfo Stellarum per Meridianum tranfitu. Nondum quippè hoc inftrumentum in plano Meridiani circuli firmatum fuerat, adeò ut obfervationes illa nihil ferè determinent.

Tabulam quidem confeci, quæ quofdam duorum tantummodò Planetarum motus defignant, non quòd eafdem Anomalias in aliis quoquè Planetis non occurrere exiftimem, fed ex meis obfervationibus nihil fatis infigne annotavi, cujus ratio habenda videretur.

Id unum reftat ut verbo dicam quâ ratione motus in tabulis prioris editionis à vulgari exiftimatione Parifienfis Meridiani diffidentem Longitudinem affignaverim, quam 20 gr. 30 min. ftatueram, primo Meridiano in infula Ferri conftituto. Hanc Longitudinem, ut in cæteris locis qua immediatâ obfervatione carent, ex proximâ nobis notâ collegeram; ea fcilicet eft Longitudo Promontorii Viridis, quod navium gubernatores penè omnes in eodem cum Ferri infula Meridiano collocant, cùm ab Auftro in Boream pronum fit iter, neque ea duo loca multùm inter fe diftent. Id verò exiftimavi fore ut propiùs

ad veram Longitudinem Parifienfem eâ ratione accederem, quàm fi eandem ex remotâ quadam, ac proindè incertâ aftimatione defini

rem.

Poftremò, Abbas Illuftriffime, tametfi Tabularum mearum, quales nunc publici juris fiunt, cum obfervationibus meis annorum longa ferie perfectis confenfio, ac præterea non pauca & recens à me inventa circa Siderum obfervationes methodi, nullum dubitandi relinquunt locum, quin hoc opus Aftronomis gratissimum acceptumque fit futu rum ; attamen hoc mihi perparùm videretur, nifi velut publicum non folum laboris mei, diligentia & ftudii in explendo meo munere, fed etiam obfequii & obfervantia in Te mea, extaret monimentum.

In Obfervatorio Kalendis
Novemb. 1702.

Tibi addictiffimus PHILIPP..

DE LA HIRE,

USUS TABULARUM

DE REFRACTIONIBUS

A

B anno 1681. fummâ fedulitate ac diligentiâ ad Meridianam ftellarum fixarum altitudinem obfervandam incubui, ac præfertim Sirii & lucida Lyræ, quam exquifitis quadrantibus aftronomicis per Telefcopicas dioptras fingulis diei, noctifque temporibus, ipfo etiam meridie, variifque anni tempeftatibus obfervavi, nullamque differentiam altitudinis animadverti præter eam quæ oritur ex proprio motu Fixarum.

At verò cùm ftella Sirii in meridiano ad vigefimum fextum gradum cir citer afcendat, dubitandum effet ne in minoribus altitudinibus, hiberna refractiones longe majores effent quàm æftivæ ; ea propter plurimas observationes ftellæ Capella in inferiori altitudine meridianâ circa quatuor gra dus cum femiffe, tam à D. Picard quàm à me in eodem loco Obfervatorii & diverfis anni temporibus habitas inter fe comparavi, & fa&â debitâ reduc tione propter motum proprium ftellæ, vix inter eas unius minuti primi differentiam reperi, quæ facilè in aliam caufam quàm in refractiones rejici poffet: quamobrem refractiones Solis, Luna & reliquorum fiderum quovis tempore conftantes & eafdem conftitui, unicamque tabulam re fractionum ex ipfis obfervationibus deductam condidi.

Negandum tamen non eft quin refractiones circa horizontem nonnullis inconftantiis fint obnoxia, pro variâ aëris conftitutione & naturâ foli circumpofiti five fublimis, five humilis, ut fæpiffimè expertus didici; fidera enim quæ fummos montium apices quafi ftringebant,ex imis radicibus mihi videbantur paulò altiora, quàm fi ex ipfo cacumine fuiffent obfervata. Fatendum prætereà, fi fidem alienis obfervationibus habere velimus, refractiones Borealium regionum ipsâ etiam æftate, longè majores effe quàm in Zonis temperatis.

De Altitudine Poli Parifienfis in Regio Obfervatorio, & maximk Declinatione Solis vel obliquitate Ecliptica.

Obfervationes habita in Regio Obfervatorio circa Solftitia,

In Solftitio æftivo apparens altitudo meridiana fuperioris limbi Solis ex plurimis obfervationibus collecta fuit, Refractio auferenda reperietur in tab. s. Parallaxis addenda,

Vera altitudo fuperioris limbi,

Semidiameter Solis,

Vera altitudo meridiana centri Solis,

64°

[ocr errors]

33

I

[merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small]
« AnteriorContinuar »