fanctorum Patrum, fed & longè magis Sacra. rum Paginarum codices, fufpecti fiant, atque adeò Pyrrhonifmus in religionem inducatur, si vel ipfi Hæretici dicantur, & fuos divinorum Librorum codices, & Patrum exemplaria quibus utebantur, interdum adulteraffe: igitur & ab hoc altero metu etiam liberandus eft, ac demonftrandum falfarjorum pravas artes & dolos nec firmiffimæ Sacrarum Litterarum integritati, nec certiffimæ Patrum Traditionis auctoritati ullo pacto officere potuiffe.

XVIII. Hujus ergo noftræ lucubrationis is erit potiffimùm fructus, ut perfpectâ magis ac magis tum fubdolâ veterum Hæreticorum aftutiâ, tum inconcuffâ Ecclefiæ Catholicæ firmitate, illis quidem diffidamus, Ecclefiæ verò, quam fine ullo errandi periculo fequimur, conftantiùs adhæreamus.

XIX. Atque ut res ordine procedat, Tractatum hunc in duos dividemus Libros: in quorum quidem priori agemus de Hareticis Sacrorum Librorum corruptoribus: in posteriori verò de aliorum Ecclefiafticorum codicum corruptoribus pariter Hæreticis. Prior Liber duas rursùm continebit partes; in eo enim impiam veterum Hæreticorum licentiam in fuis divinorum Librorum codicibus adulterandis fic reprehendemus, ut fimul probaturi fimus

iftorum fcelus certiffimæ eorum codicum, quos Ecclefia Catholica legit, integritati nihil nocuiffe. Pofterioris Libri partes erunt quatuor: prima deteget varias Hæreticorum fraudes, opera Patrum aliaque monumenta Ecclefiaftica adulterantium: in fecunda de Felice Orgelitano, in tertia de Gothescalci fautoribus figillatim difputabitur; oftendeturque eorum in falfandis libris perfidiam excufari non poffe. Demonftrabit poftrema fuam Traditioni Patrum auctoritatem firmam atque illibatam permanere, nec huic quidquam Hæreticorum fcelere effe detractum.

In his autem pertractandis eò verfabor tutiùs, quòd Sanctorum Patrum veftigiis religiosè & conftanter infiftam. Nullis Hæreticis falfi crimen exprobraturus fum quod non ipfis priùs antiqui & probatissimi Doctores exprobraverint. Si quis verò septum me tam firmo munimine laceffere adhuc voluerit & Pyrrhonifmi idcircò accufare, refpondebo cum fancto Auguftino: Cernis cum quibus tua malediéta fuftineam, cernis cùm quibus mihi fit caufa communis quàm..... pulfare calumniis & expugnare conaris? cernis quàm tibi perniciofum fit, tam horribile crimen objicere talibus, & quàm mihi gloriofum, quodlibet crimen audire cum talibus?

Lib. 1. cont. Julian. n. 12. N.Edit. tom. 10. pag. 502.& 503.

22

LIBER PRIMUS.

De veteribus Hareticis facrorum Codicum corruptoribus.

I

U in iis rebus difputando verfantur, quæ ad Religionem Chriftianam pertinent, in id diligenter animum debent intendere, ut ne quid temerè ftatuant, unde dogmata Catholica, & facra doctrinæ Christi instrumenta aliquâ ratione convellantur. At istud vitium dum vitamus, magnopere etiam cavendum eft ne curramus in contrarium, atque inani metu perculfi refugiamus admittere, quod certis atque evidentibus argumentis verum effe conftat. Sic enim dogmata atque adeò Religionem ipfam, quæ dogmata omnia complectitur, profanorum hominum defpicatui exponimus atque derifioni. Nam fi femel concedimus cum Ecclefiæ Catholicæ Decretis ea pugnare, quæ vel recta ratio, vel conftans omnium temporum traditio vera effe manifeftè demonstrat; non eft fperandum fore ut quæ planè

planè perfpecta funt, impietas abjiciat ad fidem fufcipiendam: fed illis potiùs abutetur ad Religionem impugnandam. Illud non fatis providiffe videtur Domnus Petrus Cuftantius, cùm fcripfit fufpectos fieri Divinos Libros, fi veteres Hæretici fuos ipforum codices adulteraffe dicantur. Nam fi ita eft, ut vir eruditus affirmat; fi confeffa femel veterum Hæreticorum in corrumpendis Sacrarum Litterarum exemplaribus aliquot perfidia noftris etiam codicibus fufpicionem falfi importat, ut ipfe contendit: quo tandem pacto inviolatam Divinorum Librorum integritatem tuebitur? Hæreticos omnes ab impacto ipfis crimine liberabit? Sic arma fubminiftrat im. pietati, quæ ipfum in tam angufto tamque iniquo loco pofitum infinitâ teftium multitudine obruet. Nos ne in fimile incommodum incurramus: & ftatuemus, quod verum eft; nempe inter veteres Hæreticos fuiffe plures Sacrorum Codicum corruptores: & quod inde falsò colligitur, fummo studio rejiciemus, demonftrabimufque falfarios Hæreticos infamiam fibi fcelere fuo inuffiffe, Divinis Libris, prout in Ecclefia Catholica leguntur, nullam fufpicionem falfi afperfiffe.

B

Plurimos è veteribus Hæreticis fuos Sacrorum Librorum codices olim adulteraffe.

Acras Litteras manu facrilegâ violare

tam impium, tam deteftabile fcelus eft, ut quibufdam videatur incredibile, iftud ab Hæreticis olim perpetratum. Equidem fateor inter Hærefum fectatores reperiri plurimos, qui non tam proprio confilio, quàm alienis fraudibus, vel haustis ab infantia præjudiciis in hærefim miferè delabuntur. Hi porrò etfi excufationem non habent, cùm Ecclefiam audire detrectant: tamen se se in cæteris ab impietatis & perfidiæ crimine immunes aliquando præftant. Hujufmodi homines ab adulterandis Sacris Codicibus abhorruiffe dicantur, per me licet; neque enim in eos cadit accufatio noftra; fed potiùs in ipfos veterum Hærefum inventores vel magiftros: inter quos dico extitiffe non paucos, qui fua Sacrarum Litterarum exemplaria dolo malo falfaverint. Quod, ut faciliùs in animum fuum inducant, qui confiteri abnuunt; primò quidem explicabimus, quodnam veterum Hærefiarcharum ingenium fuerit, quàm pronum