Symmachum Judaïzantes Hæreticos, non fincera animi inductione, fed perverfa ratione Sacras Litteras olim effe interpretatos: eofdem inimicè & fubdolè corrupiffe multa ac depravaffe, & datâ operâ prædi&a à Prophetis Salvatoris myfteria celaviffe. Quod fi quis confiteri detrectat, veritus ne quid inde Religio Catholica detrimenti patiatur, is & injuriam facit dotiffimis Patribus, nec fatis meminit Ecclefiam effe firmam veritatis columnam. Si vero conftat, fummæ in tractandis Sacris Litteris perfidiæ reos fuiffe olim & Judæos & Judaïzantes Hæreticos: cur incredibile videatur, veteres Hærefum magiftros fimili etiam fcelere fefe maculaffe? Sed quid fruftra difquirimus credibile fit, annon, quod certiffima multorum locupletiffimorumque teftium auctoritate factum effe conftat ? CAPUT V. Veteres Hæreticos quædam Librorum Sacrorum exemplaria fuis adjectionibus ac detractionibus reipfa corrupiffe. Ꮩ El primis Ecclefiæ nascentis temporibus extitiffe jam tum indoctos & inftabiles homines, qui dicta Pauli & fcripta, ficut & cæteras Scripturas, ad fuam ipforum perditionem depravarent, Apoftolorum princeps ipfe teftis eft, ut fuperiùs diximus. Quo quidem loco & fi redarguuntur qui Scripturam Sacram in alienos fenfus prava interpretatione detorquent : tamen nihil vetat Petri verba etiam de illis intelligi, qui lectionem ipfam adulterando depravant: fiquidem iftud fcelus & fcriptis fuis timuiffe Joannem Apoftolum fuprà oftendimus, & reipsâ ætate Apoftolorum attentatum effe à Simonis magi difcipulis & fortaffe à Simone ipfo, poftea demonftraturi fumus. At priufquam de fingulis Hæreticis Sacrorum Codicum corruptoribus nominatim agimus, juvat hîc Scriptores aliquot Ecclefiafticos appellare, qui hujufmodi facrilegium veteribus Hæreticis generatim exprobraverunt. Primus occurrit Dionyfius Corinthiorum Epifcopus, qui poftquam conqueftus effet, quod Epiftolas fuas miniftri quidam Diaboli zizaniis compleviffent,quædam ex illis expungentes, quædam adjicientes: ftatim ita loquitur: Non mirum igitur videri debet, fi facro-fanita Domini fcripta quidam adultera C 3.16. Diony. Cor. apud Eufeb. Eccl. Hift. lib. 4. Cap.13, Va. lefii 2. Edit pag. 118. re aggressi funt, quandoquidem in longè inferioribus fcriptis idem aufi fuisse deprehendun tur. Quânam in Epiftolâ Dionyfius ita locutus fuerit, Eusebius, ex quo ista descripsimus, non expreffit: deprompta effe ex illa, quam fcripfit Dionyfius ad Ĉlerum Romanum Soteris Pontificis tempore, conjiciunt nonnulli : utut est, hæc à Dionyfio fcripta effe non ambigitur. Certum eft igitur miniftros Diaboli jam tum aggreffos effe facrofancta Domini fcripta adulterare: & fic adul terare, ut in illis quædam expungerent, quædam adjicerent. Atque hoc cum Dionyfius confeffus eft, cum Eufebius teftimonio fuo confirmavit, neuter profectò voluit de Sacrarum Litterarum fide quicquam derogare; nec cujufquam animum tam injusta fufpicio inceflit. Dionyfio confentit ipfius temporum ferme æqualis Irenæus . Hic in libris, quos contra omnes hærefes edidit, non modò Marcionis atque ejus difcipulorum summam in truncandis falfandifque Sacris Litteris audaciam coarguit: fed etiam in ipso librorum fuorum exordio de Hæreticis generatim conqueritur, quòd multos pervertant, falfantes verba Domini. Scio equidem cenfuiffe non nullos verba hæc non Lib. 1. pag. 1. | Erneft. Grabe in notis ad de interpolatione facri textus, fed de prava ejus explicatione effe accipienda. Cujus opinionis fuæ rationem hanc afferunt, quòd poft laudata Irenæi verba proximè legatur, Hæreticos effectos effe interpretatores malos eorum quæ bene dicta funt: Quibus poftremis verbis non enuntiari fententiam novam, sed priorem folùm explanari autumant. Verùm pace eruditorum virorum dixerim, hoc in loco vim Irenæi verbis faciunt fine ulla caufa. Quippe ubi vetus Interpres vertit falfantes verba Domini, ipse Irenæus habet ῥᾳδιυργόντες τα λόγια Κυρίε, quod quemadmodum quidam obfervant, propriè de interpolatione facri textûs dicitur. Et verò fanctus Epiphanius Ebionitas arguens, qui verba Chrifti Domini apud Mathæum, ad pravam opinionem fuam ut accommodarent, fubdola duarum vocularum adjectione corruperant, fraudem hanc ipforum vocat T padisfríar. Ita etiam Dionyfius Corinthiorum Epifcopus apud Eufebium loco fuprà laudato, ut fignificet interpolatas fuiffè à quibufdam Diaboli miniftris Sacras Litteras, utitur his verbis, τῶν κυριακῶν ῥᾳδιοργῆσαί τινες ἐπιβέ βληνται γραφῶν. Quo in fenfu ab ipfo etiam Irenæo ufurpatur vò padipua. Nam ubi Iren. pag. 1. & Billius, & nova Parif. edit. pag. 2. a aEdit. Ox. lib.1. c.17. p.86. nov. Par.Edit. 1.1. q.10. p.91, fabulam illam temere ab Hæreticis Evangelio Mathæi affutam refert, quæ inducit Chriftum Dominum adhuc puerum adverfus ludimagiftrum disputantem de potef tate elementorum A & B ; commentum hoc, quod falsò & malâ fide quibusdam exemplaribus infertum fuerat, vocat To ραδιόργημα. Unde certum redditur ῥᾳδιοργείν za la λóa, non aliud apud Irenæum fignificare, quàm fubdolam facri textûs depravationem, nec accipi debere pro adulterina fenfus expofitione, nifi fortè id manifeftè exigat annexi fermonis contextus ac verborum feries. Atqui hoc in loco hujufmodi titulus ac caufà prætendi nulla ratione poteft: quin imo librorum Irenæi feries & ordo aliud omnino demonstrat. Quippe certum eft fanctiffimum Martyrem, eorum de quibus acturus erat, Hæreticorum ingenium & mores fummatim in Præfatione defcribere, perfidifque hominibus ea stri&tim exprobrare fcelera, quæ poftea fufiùs erant exagitanda : jam verò nemo non fateatur toto paffim in opere geminam hanc Hæreticorum fraudem ab ipfo coargui, quod Scripturæ Sacræ & fenfum prava interpretatione fubvertant, & verba aufu temerario circumcidant atque adulterent. Poftremum hoc apertè Marcioni in libro primo & in tertio fæpiùs objicit. Cùm ergo |