20.

Rom. 1.0

opera manuum ejus annuntiat firmamentum. Invifibilia Dei per ea que facta funt, intellectå confpiciuntur: fempiterna quoque cjus virtus & divinitas ; ita ut fint inexcufabiles. Quia cùm cognoviffent Deum, non ficut Deum glorificaverunt. Veruntamen altiora te ne qua- Eccli. 3. D. fieris, & fortiora te ne fcrutatus fueris: fed qua præcepit tibi Deus illa cogita femper, & in pluribus operibus ejus ne fucris curiofus. Qui enim fcrutator eft majeftatis opprimetur à glo- v. 27.

riâ.

Quantùm enim clarum eft ac evidens,

22.

A.

Prov. 25.

In Pfal. 85.

22. 12.

Deum effe, tam obfcurum & arduum dicere quid fit. Quid fit Deus, ait S. Auguf- L. 1. de Tritinus, neque periculofiùs alicubi erratur, nec nit. c. 3. laboriofiùs aliquid queritur, nec fructuofiùs in- T.8. p. 752. venitur. Longè faciliùs dicimus, ait rurfus idem S. Doctor, quid non fit, quam quid fit Deus. Deus quippe eft, qui cùm dicitur, non T. 4. p. 909. poteft dici; cum aftimatur, non poteft aflimari; cùm comparatur, non poteft comparari; cùm definitur, ipsâ definitione crefcit.... Quem totum omnia nefciunt, ac metuendo fciunt. Ita S. Ambrofius, aut quifquis auctor eft Libri de fide Orthodoxâ.

B.

In App. Op.

S. Amb. Ed. nov. To. 2.

P. 352. E.

L. 1. de Tri

Egregiè S. Hilarius, Non fibi relictum quidquam aliud à naturâ fuâ intelligens, in nit. p 770. quo majus officium præftare Conditori fuo mi- ». 8.D, nufve poffet, quàm ut tantum eum esse intel

Ibid. p. 773.

ligeret, quantus intelizgi non poteft, & poteft

credi.

Et paulò poft: Dei virtutes fecundùm ma. 12. A. gnificentiam aterna poteftatis, non fenfu, fed fidei infinitate pendebat.

nit. c. I.

B. C.

To. i pas. 71. A.B.

Quapropter S. Auguftinus viâ, ut aiunt, negationis, omnem à Deo imperfectionem removendo, faciliùs explicat quæ fit 1.5. de Tri- ineffabilis Dei natura. Intelligamus Deum, T.8. p. 833. inquit, fine qualitate bonum, fine quantitate magnum, fine indigentià Creatorem, fine fitu prefidentem, fine habitu omnia continentem, fine loco ubique totum, fine tempore fempiternum, fine ullâ fui mutatione mutabilia facien tem, nihilque patientem. Rurfus Lib. 1.Con feff. c. 4: Deum alloquens dicebat: Amas, nec aftuas ; zelas, & fecurus es; pænitet te, & non doles; irafceris, & tranquillus es: opera mutas, nec mutas confilium: recipis quod invenis, & nunquam amififti; nunquam inops, & gaudes lucris: nunquam avarus, & ufuras exigis.Interdum etiam viâ excellentiæ Deum nobis adumbrat idem S. Doctor,affirmans omnes perfectiones modo longè nobiliori, excellentiori ac defæcatiori in ipfo contineri. Univerfa, inquit Sermone 384. de Ta. 3. pag. Trinitate n. 1. præcellit. Si enim quaras ma1495. L.F. gnitudinem, major eft ; fi pulchritudinem, pulchrior; fi dulcedinem, dulcior; fi fplendorem ›

E.

fulgidior; fi juftitiam, juftior; fi fortitudinem, fortior; fi pietatem,clementior. Nulla enim ratio patitur, ut vel factura factori fuo aquetur, vel opus artifici comparetur, ficut legitur in Propheta: Qui fecit fortia, fortior eft ; & qui fecit Sap. 13.0.3. pulchra, pulchrior illis eft.

Agite ergo, dilectiffimi Candidati, aç fummo animi ardore & Religionis fenfu ad ftudia Theologica vos comparate: neque vos aut labor deterreat, aut voluptates avocent quominus in facratiffima tam auguftæ difciplinæ adyta penetretis. Invitat vos argumenti dignitas & amplitudo; de Deo agitur, de Religione, quæ fola legitimum fupremo Numini cultum, Regibus debitam obedientiam, Reipublicæ tranquillitatem, confcientiæ pacem, folatium ac fupremam felicitatem afferere poteft. Invitat gravitas & multitudo quæftionum, de quibus jam diuturna & acris exardet in Scholis catholicis difputatio. De fcientiâ videlicet Dei, de voluntate,de decretis, prædeftinatione ac reprobatione, de arbitrii libertate &c. quæ omnia ita connexa funt & colligata cum iis quæ circa gratiam Chrifti jam differuimus, ut fe fe mutuò juvent, nec poffint à fe invicem, divelli.

Verùm, arguet aliquis, cùm tam im

menfa fit multitudo,ac varietas Librorum quâ Veterum,quâ Recentiorum,qui de rebus Theologicis Scholafticâ etiam methodo pertractant, quid neceffe eft novis iftis Prælectionibus & rem litterariam, & Theologiæ ftudiofos prægravare, quos tanta librorum circa idem argumentum copia. fæpe inopes facit, incertos quibus potiffimùm addicere fefe debeant? Præfertim verò cùm nihil jam proferri poffe videatur, quod ab aliis occupatum non fuerit, ac non nifi ad lectoris faftidium ea recudantur ac recoquantur, quæ centies recufa, & recocta centies fuêre.

At vel ipfa hæc Librorum de eodem argumento ubertas & copia clariffimè demonftrat, tam vaftum ac foecundum effe de rebus divinis argumentum, ut exhauriri nunquam poflit. Ergone quia veteres Ecclefiæ Magiftri ac Doctores tot egregia de Religione fideique noftræ myfteriis monumenta nobis reliquêre, nos otiofos ac defides effe oportebit? quafi qui præceffe runt fubfequentibus omnem induftriæ locum ita præripuerint, ut in eodem argumento utiliter fefe exercere,ac de fuo quædam in publicum commodum proferre non valerent. Et nos homines fumus.Numquid non fuus unicuique fenfus, fua mens

& induftria ut fi jam inventis nihil novi addi poffit, (quod in Religione femper periculofum eft) nova faltem accedat docendi ratio ac methodus. Non nova, fed novè dicas,ait Vincentius Lirinenfis. Labor ergo & induftria Veterum, quibus nos multùm profecimus, diligentiam noftram non retardare, imò excitare magis debet, cuere, dirigere.

Et verò hoc habet Religio & Theologia noftrà, quòd aliæ ferè omnes artes ac difciplinæ, ut non ftatim, fed quadam fucceffione temporis, & quafi per gradus perfectionem omnem fuam adipifcantur.Simplex omnino ac nudus fuit in primis parentibus Dei cultus, fimplex Religio: tùm paulò evoluta magis & ornata in Patriarchis: deinde in Judaïcâ gente multiplici præceptorum, ac cærimoniarum apparatu circumvestita. An non & apud nos Chriftianos(tametfi Spiritus fanctus omnem veritatem Apoftolos edocuerit ) fides ipfa, maximè verò morum ac rituum difciplina, per ætates fingulas progreffus quofdam & incrementa habuerunt ? Quàm multa lapfu temporis, occafione fuccrefcentium errorum, aut diftinctiùs evoluta, aut caftigatiùs & uberiùs pertractata? Atque hinc tot eximii ftudiorum fru&tus, quibus omni