Cùm, acerbæ famis tempore, gravis atque inexplicabilis indicta coëmptio profligatura inopiâ Campaniam provinciam videretur, certamen adverfum præfectum prætorij, communis commodi ratione fufcepi, rege cognofcente contendi, & ne coëmptio exigeretur, evici. INTERPRETATIO. a vulgo monopole, b vulgo Capitaine des Gardes. Theoderico. : NOTE. que fignificati, & Provinciales præditas fpecies fifco vendere minori pretio, & ab ipfo eafdem majori pretio emere cogendos: hinc Boëtius adverfus prafectum pratorij certamen fufcepit, rege Theoderico cognofcente contendit, & ne coëmptio exigeretur, evicit: Sed quid Campania? quid prafectus pratorij? Campania 9. Indicta coemptio.] Quartum Boëtij meritum prædictis idcirco majus, quòd Boëtio tunc pugnandum fuit, non folùm adverfus quofdam privatos, verùm etiam adverfus Prafectum pratorij, & adverfus ipfum principem; fine cujus auctoritate hæc coëmptio non fiebat. Coëmptio autem Romanis certa erat connubij forma, quâ uterque conjux alte-regio Italia fertiliffima: hanc poft Plirius bona ita emebat, ut alter alterius nium defcribit Florus 1. 1. c. 16. Omheres fieret Iurifconfultorum ingenio, nium, inquit, non modò Italiâ, fed toto inquit Cicero pro Mur. fenes ad coemp- orbe terrarum, pulcerrima Campania plaga tiones faciendas interimendorum facrorum eft. Nihil mollius calo: denique bis floricaufa reperti funt. Hinc coëmptio dicitur bus vernat. Nihil uberius folo: ideo Liberi etiam illud commercium, quo Provin- Cererifque certamen dicitur. Nihil hospitaciales etiam inviti, urbi vel exercitui lius mari: hic illi nobiles portus, Caïeta, annonam parvo nullo-ve pretio fuppe- Mifenus, tepentes fontibus Baia: Lucriditare coguntur. Sic, auctore Suida, Avernus, quadam maris otia. onus illud quod Iustinianus Bithynia, Phry- Hic amicti vitibus montes Gaurus, Falergia, & Thracia incolis frumenti Byfantium nus, Mafficus, & pulcerrimus omnium Veperferendi conditione duriffimâ impofuit, fuvius Ætnai ignis imitator. Vrbes ad ma. coemptio, Græcis va vocatum fuit.re, Formia, Cuma, Puteoli, Neapolis, HerEx quo rurfus fieri potuit ut commer- culaneum, Pompeij, & ipfa caput urbium cium illud, quo omnibus fpeciebus ab Capua, quondam inter tres maximas, Rouno coëmptis omnes fpecies non nifi ab mam Carthaginemque numerata. Præfeuno vendi poffunt, coëmptio diceretur, &tus autem prætorij, ut ait Rofinus, vulgo monopolium. Conftat hic non in- dicitur, qui militibus ius praerat, quos Imtelligi coëmptionem conjugum : fed non peratores in fui custodiam allegerant. Niaque conftat, inquit Sitzmanus, utrùm mirum apud Romanos, regibus exaProvinciales à fifco fpecies annonarias eme- ctis, iidem qui quòd confulerent Senare cogerentur? an eas fifeo vendere forenfi- tum, Confules; quòd judicarent Judibus pretiis compellerentur? Verùm cùm ces, funt appellati; Prætores quoque coemptio hæc indicta fuerit acerba famis funt dicti, quòd-populo præirent: fed tempore, cùm dicatur gravis atque inex-crefcente populi Romani imperio, maplicabilis; cùm profligatura inopia Cam- giftratus ita multiplicati funt, ut qui in paniam provinciam videretur; cùm com- urbe præeffent, Confules, qui verò in mune commodum hâc læderetur, prop- exercitu, Prætores dicerentur: à Praterea arbitramur hâc coëmptione utrum- tore autem cft Pratorium. d с 10 Paulinum confularem virum, cujus opes Palatini canes jam fpe atque ambitione devoraffent, ab ipfis hiantium faucibus traxi. Ne Albinum confularem virum præjudicate accufationis pœna corriperet, odiis me Cypriani delatoris oppofui. Satís. ne in ine magnas vi5. deor exacerbaffe difcordias? Sed effe apud cæteros f tutior debui, qui mihi amore juftitiæ nihil apud aulicos, quo magis effem tutior, refervavi. e INTERPRETATIO. II a qui aliàs conful fuit. b aulici canibus | tium. & falfa. e exacuiffe. f eos præ impudentiores. C virorum cupidiùs optan- fertim, quibus opem tuleram. NOTE. 10. Paulinum confularem.] Quintum Boëtij meritum omnibus prædictis tantò præferendum, quantò apud Romanos Socij præftabant Provincialibus: non enim hic de Provincialibus tantum, fed de Sociis, imò & de confularibus viris Paulino & Albino, quos Palatini canes, & Cyprianus delator impugnabant, bene meritus eft Boëtius. Primum quidem Paulinus, qui quòd ex Deciorum familiâ fuerit, vocatus eft Decius, conful fuit anno Chrifti 498. unde nunc appellatur confularis: confularis enim vir eft, qui aliquando conful fuit, apud Tullium. Deinde Albinus, qui quòd ex eâdem Deciorum familiâ fuerit, etiam dictus eft Decius, conful fuit anno Chrifti 493. quare nunc quoque dicitur vir confularis: hunc Albinum oderat Cyprianus frater Opilionis, de quo ftatim dicetur: quamobrem ipfum accufavit, dictufque propserea delator: deferre quippe in foro, accufare eft. At Paulinum infectabantur quidam aulici, qui nunc vocantur Palatini canes: Palatini quidem, quòd palatium five domum principis "habitent aut faltem frequentent: domus autem principis ex eo dicta fuit palatium, quòd ab Octavij Augufti temporibus Imperatores omnes Romani habitarint in monte palatino. Canes verò vocantur, Bve quia præfecti cuftodia, inftar caad fores affiftunt: five quia cani aum, bus impudentiores, cos à quibus læfi non funt, mordent corumque opes, & non reipsâ, faltem fpe atque ambitione devorant hiantes. Poftremò utrumque hunc confularem virum Boëtius à tantis periculis liberavit, in quo præfertim præcepta Philofophica executus eft: quamobrem meritò nunc fuas exaggerat difcordias hâc interrogatione : Satif-ne in me magnas videor exacerbasse discordias? ubi non legendum, ut plures legunt, exacervaffe: quandoquidem verbum hoc (quod fciam) latinum non eft: fed potiùs exacerbaffe, ut legunt Valdericus, Bernartius, Sitzmanus, qui ait, in manufcriptis Rittershufij legi exacuiffe: quod verbum idem eft quod exacerbaffe. 11. Magis effem tutior. ] Pleonasmus, quo ufus cft Plautus cùm dixit: magis majores nugas agere : hoc magis eft dulcius: Valerius Maximus; magis invidia quàm pecuniâ locupletior: Cicero; fe ab omnibus defertos potiùs, quàm abs te defenfos effe malunt: & auctor culicis apud Virgilium, Quis magis optato queat effe beatior a 13 Bafilius, 12 Quibus autem deferentibus perculfi fumus? b quorum olim regio minifterio depulfus, in delationem noftri nominis, alieni æris neceffitate compulfus eft. 14 Opilionem verò, atque INTERPRETATIO. с a exfulavimus. b viris fcilicet iniquis, inter quos. c vulgo accablé de debtes, NOTE. quidem 1. 2. variar. & epiftolâ decimâ, in quâ de ejus uxore Agapitâ quæ dicitur fpectabilis fœmina, agitur, & cpiftolâ undecima, in qua legitur: Bafilius vir spectabilis datis precibus intimavit, Agapitam conjugem fuam de propriis penatibus à quibufdam, vitio follicitationis, abductam. Et certè in his ver 12. Quibus autem deferentibus ] V. Boëtius injuftas refert fui exfilij caufas. Exfilij quidem fui meminit his verbis, perculfi fumus: neque enim legendum,ut quidam recentiores legunt, percuffi; fed potiùs, ut veteres, perculft: fic autem Cornelius Tacitus annal. 1. 14. n. 17. Perculfo Seneca, promptum fuit Rufum Fenium imminuere. At injuftas memo-fata rebus firmum docetur perdidiffe confirat ejufdem exfilij caufas, primùm quidem ex parte accufantium, quos nunc vocat deferentes: defero quippe in foro idem eft quod accufo, in causâ capitali, judice Tullio: deinde ex parte criminis, quod aut non allegatur, aut allegatum nullatenus probatur: ficut deinceps pro babitur. 13. Quorum Bafilius. ] Primùm igitur delator five accufator in causâ capitali, ipfius Ciceronis judicio, verus effe debet: quamobrem fi aliquo præjudicio actus videatur, omnino audiendus non eft: hinc Tullius pro Mur. nolo, inquit, accufator in judicium potentiam afferat, non vim majorem aliquam, non au&oritatem excellentem, non nimiam gratiam: cùm igitur judicium ex ipsâ perturbatione antè captum fit præjudicium veritati maximè contrarium, quicumque non nifi quadam perturbatione actus videbitur deferre five accufare, ille, ut pote falfus delator accufatorve, ita rejici debet, ut quæ inde fequeretur poena, hæc iniqua habenda effet. Atqui delatores Boëtij ita fe habuerunt: Hi enim tres duntaxat numerantur, nimirum Bafilius, Opilio, & Gaudentius, quorum Bafilius alieni æris neceffitate: Opilio & Gaudentius fraudibus, ob quas in exfilium ire juffi facrarum fe fe adium defenfione tuebantur, Boëtium detulerunt. Bafilius apud Caffiodorum modò laudatur, modò vituperatur. Laudatur lium. Quid enim facere potuit probum, qua nullis cu'pis extantibus reliquit maritum. Vituperatur verò Variar. 1. 4. tum epift. 22. ubi ipfe Theodericus dicit Bafilium & Pratextatum artis finiftra jam diu contagione pellutos, tum ep. 23. ubi idem princeps Prefectum urbis declaraffe Bafilium atque Pratextatum magicis artibus involutos fcribit. Si autem Bafilius hic idem fuerit, qui nunc à Boëtio nominatur, potuit propter magia crimen regio minifterio depelli: unde alieni aris neceffitas, quâ Boëtium injuria detulit. 14. Opilionem.] Fuit Opilio pater, & Opilio filius. Prior, ut ait Sirmondus, comes facrarum Largitionum fuerat fub Odoacre, quod indicare videtur Theodericus apud Caffiodorum variar. 1. 5. ep. 41. Gloriatur, inquit, Cyprianus etiam non extremâ luce natalium: nam pater huic, ficut meminiftis, Opilio fuit, vir quidem abjectis temporibus ad excubias tamen Palatinas electus. Qui multò amplius crefcere potuit, nifi fides fub avidiffimâ remunerationis fterilitate jacuiffet. Pofterior verò, frater hujus Cypriani, non fecus ac pater fraterque ad idem facrarum Largitionum culmen evectus eft; fed poft mortem Boëtij, nimirum fub Athalarico anno Chrifti 528. Unde idem Athalaricus apud Caf fiodorum var. 1. 8. ep. 16. quæ infcribitur Opilioni comiti facrarum, fic loqui-. G с a e 15 Gaudentium, cùm ob innumeras multiplicefque fraudes ire in exfilium regia cenfura decreviffet, cumque illi parere nolentes, 16 b facrarum fele ædium defenfione tuerentur, compertumque 17 id regi foret, dedixit, ut ni intra præfcriptum diem 18 Ravenna urbe dece5. derent, notas infigniti frontibus pellerentur. Quid huic feveritati poffe adftrui videtur? Atqui eodem die deferentibus eifdem, nominis noftri delatio fufcepta eft. Quid igitur? noftræne artes ita meruerunt? an illos accufatores juftos fecit præmiffa damnatio? Itane nihil fortunam puduit, fi minus accufatæ innocentiæ, at accufantium f vilitatis? INTERPRETATIO. a edictum principis. b templis velut afy- | matici. £ infamia. lis. c Theoderico. d ftatuit. e ftig-. NOTE. tur: fecurè tibi credimus quod toties tuo generi commiffum fuiffe gaudemus. Pater his fafcibus prafuit, fed & frater eâdem refplenduit claritate: quod non obftat quin hic Opilio filius, à Theoderico, ob innumeras multiplicefque fraudes ad exfilium damnatus fuerit, unà cum Gaudentio. 15. Gaudentium. ] Gaudentius homo vix notus nifi fuis fraudibus, fuâque hâc iniquâ Boëtij delatione. 11. 2. ep. 11. & lib. 3. ep. 47. eorum meminit, qui confcij facti sui, intra Ecclefia fepta refugientes declinare fe crediderunt prafcriptam legibus ultionem: non secus ac Opilio atque Gaudentius, de quibus nunc agitur. 17. Id regi foret.] Theoderico regi Italiæ poftquam enim hic Odoacrem Italorum regem viciffet interfeciffetque, Italiæ rex factus est, anno Chri ti 409. coni paluftris partem: unde Silius 1. 8. Lenta paludofa profcindunt ftagna Ra 16. Sacrarum adium defenfione.] Ut 18. Ravenna urbe. ] Ravenna urbs ¿st quædam apud Ethnicos, fic omnia apud Italiæ in orâ litoris Adriatici, quæ Chriftianos templa femper fuerunt aly-exundante mari non mediocrem accipit la loca fcilicet adeo facra, ut nemo, qui ad ea confugiffet, inde ad fupplicium trahi poffet: dounov quippe dicitur quafi, ubi fpoliare nefas. Nonnulla, inquam, templa apud Ethnicos afylari, ut Caffiodorus Senator; Sancti A polfuerunt: Nam Virgilius canit. 2. En.linaris, Vitalis, Gervafius, & Prota venna. Hinc orti feruntur plures illuftres vi fius, nec non Petrus ille Ravennas in facrâ Theologiâ celeberrimus. In hâc autem urbe regni fui fedem Theodericus poft Odoacrem conftituit, eamdemque fucceffores quoque reges Gothi in coluerunt: fed in eâdem urbe Opilio & Gaudentius manere fic conftituerant, ut hinc notarum, quas Threicias vocat, Cic. poenâ excedere juffi fuerint. 18. Notas infigniti frontibus.] Supplicium hoc primùm quidem fuit fervorum; deinde quorumlibet reorum infamium viliumque. Supplicium fuit fervorum: cùm enim Domini in fer a 19 At cujus criminis arguimur, fummam quæris ? 20 Senatum dicimur falvum effe voluiffe. a accusamur. INTERPRETATIO. Поте. vos, tamquam in homines, quos occidere potulent, fervatos jus vitæ necifque habere fe putarent, propterea in eofdem fervos quod placuiffet fupplicium exercere fe poffe arbitrabantur. Unde Juvenalis 1. 5. Sat. 14. v. 21. Tum felix, quoties aliquis, tortore vocato, Yritur ardenti duo propter lintea ferro. Et Martialis 1. 2. epig. 29. Et numerofa linunt ftellantem fplenia frontem : Ignoras quis fit? fplenia tolle, leges. At fupplicium idem reorum poftea infamium viliumque fuit; Seneca enim 1. 3. de ira cap.3.. Varia, inquit, vinculorum genera, varia pœnarum, lacerationes membrorum, infcriptiones frontis, & -beftiarum immanium cavea: inter hos Cujacius obferv. 1. 7. cap. 13. recenfet calumniatores. Hi porrò dicuntur notas infigniti: ficut Horatio; Quodlibet indutus; & Virgil. flores infcripti nomina regum, more Græcorum intelligendo xarà fecundùm, per, &c. Ex his autem omnibus patet delatores Boëtij injuftos audiendos non fuiffe: Unde addit: quid huic feveritati poffe adftrui videtur? quafi dicat: cùm in ejufmodi homines tam feverè actum fuerit, cognitis corumdem vitiis, iifdem deferentibus fides non debuit adhiberi, & tamen quo die nos detulerunt, inquit Boëtius, eodem noftri nominis delato, veluti juftiffima, fufcepta eft. Noftra ne artes ita meruerunt? non certè cùm veritatem virtutemque femper colere ftuduerimus. An illos accufatores juftos fecit pramiffa damnatio? Nullatenus? imò verò damnati, fuo crimine id faltem meruerunt, ut ipfis, ctiam verum dicentibus, fides nulla adhiberetur: quare fi fortuna cæca non foret, hanc puduiffet fi minus accufata innocentia, at accufantium vilitatis: Injufta ergo hæc exfilij caufa ex parte accufantium. 19. At cujus criminis arguimur?] Deinde injufta eft prædicti exfilij caufa ex parte criminis; quippe quod aut allegatum non eft, aut non probatum: Summa enim five numerus criminum quæ Boëtio objiciebantur, in his verfatur: 1. quòd Senatum voluerit effe falvum: 2. quòd ejufdem Senatus delatorem impediverit: 3. quòd ad restituendam rempublicam Romanam literas compofuerit: 4 quòd facrilegio confcientiam polluerit. Sed hæc omnia aut crimina non funt, aut à Boëtio aliena: ficut deinceps demonftra bitur.. Nomen&atatis mite fenatus habet. Iura dabat populo fenior finitaque certis Legibus eft atas, unde petatur honor. Scribit autem Plutarchus, Romulum ex optimatibus centum creafle Senatores, eorumque collegium ex ætate Senatum appellaffe: quod, formâ faltem continuatâ, ufque ad ipfa Boëtij tempora perfeveravit: primumque Boë |