saepe 'vale' dicto rursus sum multa locutus, et quasi discedens oscula summa dedi. saepe eadem mandata dedi meque ipse fefelli, respiciens oculis pignora cara meis. denique 'quid propero? Scythia est quo mittimur, inquam : 60 65 'Roma relinquenda est. utraque iusta mora est. uxor in aeternum vivo mihi viva negatur, et domus et fidae dulcia membra domus, quosque ego dilexi fraterno more sodales, o mihi Thesea pectora iuncta fide. dum licet, amplectar: numquam fortasse licebit amplius. in lucro est quae datur hora mihi.' nec mora, sermonis verba imperfecta relinquo, complectens animo proxima quaeque meo. 70 At last the Morning Star arose, and I severed myself from them. My wife prayed to go with me. With difficulty I dissuaded her, and she yielded. I am told she fainted and nearly died of grief. dum loquor et flemus, caelo nitidissimus alto, stella gravis nobis, Lucifer ortus erat. dividor haud aliter, quam si mea membra relinquam, et pars abrumpi corpore visa suo est. sic doluit Mettus tunc, cum in contraria versos 75 ultores habuit proditionis equos. tum vero exoritur clamor gemitusque meorum, et feriunt maestae pectora nuda manus. tum vero coniunx umeris abeuntis inhaerens miscuit haec lacrimis tristia verba meis: 80 'non potes avelli. simul hinc, simul ibimus,' inquit : 'te sequar et coniunx exulis exul ero. et mihi facta via est, et me capit ultima tellus: accedam profugae sarcina parva rati. te iubet e patria discedere Caesaris ira, 85 90 talia temptabat, sicut temptaverat ante, vixque dedit victas utilitate manus. egredior, sive illud erat sine funere ferri, squalidus, immissis hirta per ora comis. illa dolore amens tenebris narratur obortis semianimis media procubuisse domo : utque resurrexit foedatis pulvere turpi crinibus et gelida membra levavit humo, se modo, desertos modo complorasse Penates, 95 nomen et erepti saepe vocasse viri, nec gemuisse minus, quam si nataeque meumque vidisset structos corpus habere rogos, et voluisse mori, moriendo ponere sensus, respectuque tamen non periisse mei. vivat, et absentem, quoniam sic fata tulerunt, vivat ut auxilio sublevet usque suo. IV. ICO 'Tis winter, and I am on the Ionian Sea, my bark tossed about and driven back almost to Italy. Spare me, ye Gods! if, that is, he can be spared who is suffering all the agonies of death by exile. Tingitur oceano custos Erymanthidos ursae, aequoreasque suo sidere turbat aquas. nos tamen Ionium non nostra findimus aequor sponte, sed audaces cogimur esse metu. me miserum! quantis increscunt aequora ventis, 5 erutaque ex imis fervet harena fretis. monte nec inferior prorae puppique recurvae insilit et pictos verberat unda deos. (From Pompeian wall-paintings and the Vatican Vergil.) pinea texta sonant, pulsi stridore rudentes, ingemit et nostris ipsa carina malis. navita confessus gelidum pallore timorem iam sequitur victus, non regit arte ratem. 10 utque parum validus non proficientia rector cervicis rigidae frena remittit equo, sic non quo voluit, sed quo rapit impetus undae, aurigam video vela dedisse rati. quod nisi mutatas emiserit Aeolus auras, in loca iam nobis non adeunda ferar. nam procul Illyriis laeva de parte relictis interdicta mihi cernitur Italia. desinat in vetitas quaeso contendere terras, 16 20 25 V. Thou wast faithful to me in my hour of peril, and thy kindness shall never be forgotten so long as I live. 'Tis misfortune that tests true friendship. While fortune smiles, friends flock around, but when she frowns, all fall away. O mihi post nullos umquam memorande sodales, et cui praecipue sors mea visa sua est: attonitum qui me, memini, carissime, primus ausus es adloquio sustinuisse tuo; qui mihi consilium vivendi mite dedisti, cum foret in misero pectore mortis amor. 5 scis bene, cui dicam, positis pro nomine signis, officium nec te fallit, amice, tuum. haec mihi semper erunt imis infixa medullis, perpetuusque animae debitor huius ero: spiritus et vacuas prius hic tenuandus in auras ibit et in tepido deseret ossa rogo, ORESTES AND THE FURIES. (From a vase-painting.) quam subeant animo meritorum oblivia nostro, et longa pietas excidat ista die. di tibi sint faciles, tibi di nullius egentem fortunam praestent dissimilemque meae. si tamen haec navis vento ferretur amico, ignoraretur forsitan ista fides. 15 |