nam vel figillum, quale Diplomatis fuis Reges affi gere folent, profeffionis publica, quo Chriftiani Religione fumus, cujufmodi fignum in populo Ifraelis erat Circumcifio. Atque juxta hanc Baptismi ideam, ait mandatum Baptifmi eos omnes obftringere tantùm,qui profeffione funt Chriftiani. Altera definitio eft, quâ Baptifmus dicitur fignum refipifcentia, & figillum remiffionis peccatorum ante eum fufceptum perpetratorum. Atque juxta hanc definitionem, addit Epifcopius Baptifmi mandatum ad eos pertinere,qui vel à paganifmo ad Religionem Chriftianam tranfeunt, vel in Chriftiana Religione nati,peccatis fe obftrinxerunt: unde fi qui nulla peccata (quod rarum) perpetrasset, ad eum, inquit, mandatum Baptifmi pertinere non auderem dicere, fed Chrifti illud dictum referrem Matth. 9. v. 12. Non eft opus valentibus medico.

Verùm definitionem hanc Baptifmi, quæ cum Socinianâ cohæret, falfam effe, multifque implicatam erroribus, conftabit ex dicendis tùm de neceffitate, tùm de efficaciâ & effectibus Baptismi.

Orthodoxa Baptifmi definitiones.

Hugo à S. Victore Lib. 2. de Sacramentis parte 6. c. 2. Baptifmus, inquit, est aqua abluendis cri- pag. 45 35 minibus fanctificata.

Magifter Sententiarum Lib. 4. dift. 3. Baptifmus eft ablutio corporis exterior facta fub forma verborum prafcripta.

Eandem cum Magiftro definitionem adducit S. Th. 3. parte q. 66. art. 1.

Catechifmus Concilii Trid. parte 2. n. 5. definit Baptifmum, Sacramentum regenerationis per aquam in verbo.

Alii paulò explicatiùs exponunt illud, in verbo

D.

& aiunt, Baptifmum effe Sacramentum regeneratio nis per aquam, cum exprefsa SS. Trinitatis invocatione. Pofterior hæc definitio accurata videtur : tùm quia verbis. Scripturæ exprimitur, partim ex cap. 3. S. Joan. v. 5. partim ex S. Paulo ad Titum 3.v.5.& ad Ephefios 5.v. 26. partim ex S. Matth. c. 28. v. 19. Tum quia omnes Baptifmi partes explicat.

1o. Dicitur Sacramentum, quod eft genus. II. Additur regenerationis, quæ vox differentiam exprimit contrahentem genus, & diftinguentem Baptifmum tùm à Sacramentis veteribus, tùm etiam ab aliis novæ Legis:folus quippe Baptifmus inter Sacramenta Evangelica propriè regenerat. Non folùm, inquit Chryfoftomus Catechefi 1. ad illuEdit. nove minandos, nobis peccata remittit, neque folùm deT. 2.p.229. lieta purgat; fed ita id præftat ac fi denuo generati effemus. Etenim nos denuo creat, & format, non ex terrâ rurfum effingens, fed ex alio elemento, aquarum fcilicet naturâ creans.

E.

III. Additur, per aquam, quæ eft alia differentia magis contrahens, & diftinguens ab aliis Sacramentis novæ Legis, ipfamque Baptifmi defignat

materiam.

IV denique dicitur, cum expressâ SS. Trinitatis invocatione, quibus verbis forma Baptifmi exprimitur.

Ex hac definitione colliges, Sacramentum Baptifmi non effe ipfam aquam, prout eft res permanens; fed effe ablutionem exteriorem, feu ufum & applicationem aquæ.

Colliges 2°. poft S. Th. hîc q. 66. art. 1. in corpore, tria diftingui poffe in Baptifmo, fcilicet, id quod eft Sacramentum tantùm ; quod eft res

Sacramenti tantùm; & quod eft Sacramentum fimul & res Sacramenti.

Sacramentum tantùm dicitur, id quod fignificat & non fignificatur: nempe quod exteriùs fenfibus fubjicitur, & eft fignum interioris effectûs ; qualis eft aqua, feu ejus ufus & applicatio cum præfcriptâ

verborum formâ.

Res Sacramenti tantùm dicitur, id quod fignificatur & non fignificat ; & eft ipla interior animæ ablutio quæ fit per gratiam fanctificantem.

Sacramentum & res Sacramenti fimul dicitur id quod fignificat & fignificatur ; & eft character baptifmalis qui fignificat tùm interiorem justificationem, vel quæ fit, vel quæ effe debeat; tùm jus quod eft in baptifato ad percipienda alia Sacramenta: fignificatur autem, quia eft effectus ablutionis exterioris; omnis autem caufa fignificat fuum effectum.

ARTICULUS II.

De materia remota Baptifmi.

Duplex diftinguitur materia in Sacramentis

quæ in actione & ufu confiftunt, una remota, altera proxima.

Remota, eft res quæ affumitur ad conficiendum Sacramentum: v. g. in Baptifmo aqua, in Confirmatione oleum.

Proxima, eft ipfa applicatio feu ufus materiæ remota: v. g. in Baptifmo ablutio, in Confirmatione unctio.

De materiâ dumtaxat remotâ Baptifmi hîc agimus, circa quam olim errores nonnulli infurrexe

runt.

A.

Errores circa materiam remotam Baptifmi. Duplex generatim ftatui poteft ordo Hæreticorum qui errarunt circa materiam Baptifmi.

Primus, corum qui aquam aut penitus fuftulerunt}' aut faltem în neceffitate, valere in alio liquore Baptifmum exiftimarunt.

Secundus, eorum qui illam adulterarunt adjectâ rerum aliarum mixtione.

Primi ordinis Hæretici qui aquam penitus fuftu lerunt, fuêre

1o. Omnes illi qui Sacramenta omnia five figna fenfibilia rejecerunt; quales fuêre nonnulli Gnoftici, de quibus S. Irenæus Lib. 2. cap. 18. & S. Epiphanius hærefi 34. Afcodrutæ & Archontici de quibus Theodoretus Lib. 1. hæreticarum fabularum cap. 10.& 11. Beguine & Beguardi de quibus Joannes XXII. in Extravaganti, Sanela Romana Ecclefia. De religiofis domibus. in Sexto.

II. Caiani de quibus Tertullianus Lib. de Bap Pag. 124. tifmo cap.1. Nuper, inquit, converfata iftic quadam de Caianâ harefi vipera venenatiffima, doctrinâ fuâ plerofque rapuit, imprimis Baptifmum deftruens : nam ferè vipera & afpides, ipfique reguli ferpentes arida & inaquofa fectantur.

III. Quintiliani à Quintillâ feminâ fic dicti, qui & Pepuziani nonnunquam appellantur, à vico Pepufæ ubi conventus fuos habebant, & virus fuum diffundebant liberiùs, eidem errori adhæferunt tefte eodem Tertulliano citato mox cap. 1. Lib. de bid. Baptifmo: Quintilla, inquit, monftrofiffima, cui nec integrè quidem docendi jus erat, optimè norat pifciculos necare, de aquâ auferens. Eodem L. c. 2. refert Tertullianus, errori caufam ac prætextum de

diffe aquæ fimplicitatem & vilem conditionem. Hunc porro errorem fequuta eft Quintilla, antequam ad partes Montani accederet; Montano enim addicta, aquam Baptifmi cum ipfo retinuit.

IV. Manichæi rati aquam effe à malo principio, Baptifmum in aquâ collatum ut planè inutilem rejiciebant. Ita S. Auguftinus Lib. de hærefibus, hærefi 46. circa finem. Baptifmum in aquâ, in- T.8 p.17. quit, nihil cuiquam perhibent falutis afferre. Nec C. quemquam eorum quos decipiunt, baptifant.

Vo. Seleuciani & Hermiani ab auctoribus fic di&ti, ac eodem cum Manichæis principio nixi, Baptifmum in aquâ non recipiunt ; inquit S. Auguftinus 14, p.20. D. L. de hærefibus,hærefi 59.& ante ipfum Philaftrius in Catalogo hærefeon quæ fub Apoftolis extite

runt, ait eos illo aqua Baptifmo non uti, propter Bibliot.PP. verbum hoc quod dixit Joannes Baptista, Ipfe vos 1.s.p.707. baptifabit in fpiritu & igne: quibus verbis con- G. ftat quidem cos in aquâ non baptifaffe; sed an in igne, & quomodo baptifaverint, incertum eft.

Sanè antiquiffimum effe morem in Baptifmo ignem seu ustionem ufurpandi, conftat ex Heracleone apud Clementem Alexandrinum in Libro de Prophetiâ: Quidam, inquit, obfignatorum aures igni notabant. Et de Valentino Tertullianus ait : Bis docuit tingi traducto corpore flamma. Jacobite etiam à Jacobo Zanzalo Syro propagati, loco Baptifmatis aquæ, ferro candente imprimunt int frontibus figuram crucis, Ita Bernardus Lutzemburgenfis in Catalogo Hæreticorum Lib. 2. verbo, Jacobita. Ignem quoque adhibere perhibentur Æthiopes.

Quidam etiam Manichæi dicti Cathari, duodecimo fæculo, dicebant non effe in aquâ baptiDe Baptifmo.

B