le te, cùm rogatus quò pergas, nihil nifi Romam retuleris. Itaque quod implicite volumus, reverâ & fummè volumus, tametfi non femper cam voluntatem reflexè & formaliter exprimamus. Ergo fic interpretandum, cùm in Pœnitentiâ implicitè volumus implere præceptum de diligendo Deo, illud reipfâ & fummè velle nos licet non exprimamus, aut ullum eâ de re actum reflexum aut expreffum elicere cogite mus, quod rectè intellectum fortafsè fufficiat.

,

Quid quòd fi illud implere ita velis, ut rogatus an velis, ftatim refpondeas velle te: nihil eft quod confeffionis minifter id rogare gravetur, aut quod pænitentem fe ipfum rogare pigeat. Cur enim verearisi dipfum clarè confiteri, quod jam intus mente conceptum geras? aut quis eft Chriftianus, qui de Chrifto amando non fe admoneri gaudeat ? vel ufque adeò alieno eft animo à Chrifto, ut nec admonitus amare nitatur ? Et hunc Chriftianum aut pœnitentem vocas? Abfit. Cur ergo

hîc taces, & ab amore fuadendo ceffas ? Quafi metuas ne citiùs amer quàm oporteat, aut ne juftificetur ante fufceptum actu Sacramentum. Quo vel uno argumento litigantium ac in re graviffimâ tam vana refpondentium ora concludere ac velut opprimere poffis.

Rursùs eâ

XXV. Sed fortaffis alio modo illud imdem de re. plicitum intelligas ; quo fenfu nimirùm dicuntur antiqui ante Chriftum jufti, Deo mifericordi ac remuneratori credentes, pariter credere in Chriftum, fed implicitè tantùm, cùm ipfum nefciant. Hùc ergo recidet omnis raciocinatio, ut Chriftianus, ifque pœnitens, ac profeffus fe recuperandæ divinæ amicitiæ ftudiofum, haud magis de Dei amicitiâ cogitet, quàm antiqui jufti de Chrifto cogitabant, quem nondum no.

verant.

Verùm id & per fefe eft abfurdiffimum, & quocunque te vertas, fruftra eris. Semper enim occurret illud ex feffione vi. cap. vi. ut credas, ut fperes, ut diligere incipias: neque aliter quàm à Synodo explicetur, distinctè

diftinctè & exprefsè, diftinctis & expreffis actibus; neque magis dilectionem habebis implicitam,quàm ipfam fidem ac fpem. Illud etiam ex Seff. vi. Canone 111. certum erit

quemdam effe modum quo credere, fperare, diligere oporteat juftificationis gratiam adepturos: quibus verbis, diftinctos actus, ut credendi ac fperandi, ita diligendi effe neceffarios, luce meridianâ eft clarius.

Neque illud minùs clarum à quovis pœnitente difertè poftulari, ut Dei amicitiam, reconciliatam gratiam, hoc eft ipfam in cordibus diffufam caritatem, denique fidem cam, quæ per caritatem operatur, optet ac velit: quæ fi quis implicita tantùm effe contenderit, jam eò nobis redibit res, ut in pœnitentiâ nihil actuale, nihil vividum, verumque habeatur, fed confufa omnia & interpretativa: quo etiam fiat, ut paffim peccatores inani aut etiam noxia, nec tollente aut eradicante, fed potiùs alente peccatum, pœnitentiâ perfungantur: quibus profecto credimus caufam effe finitam.

E

XXVI. De Attritio nis naturâ ac

Ne tamen objiciant à nobis prætermiffam Tridentinorum decretovi,quid fancta rum potiffimam partem, quæ eft Synodus de- de Attritione, eam integram recreverit. ferimus, & ex antedictis Jam effe

explicatam oftendimus. Sic autem Sex1v.cap. habet: Illam verò contritionem imperfectam, qua Attritio dicitur, quoniam vel ex turpitudinis peccati confideratione, vel ex gehenna metu communi ter concipitur, fi voluntatem peccandi excludat, cum fpe venia declarat non folùm non facere hominem hypocritam, & magis peccatorem, verùm etiam donum Dei eße, & Spiritus Sancti impulfum, non adhuc quidem inhabitantis, fed tantùm moventis, quo pœnitens adjutus, viam fibi ad juftitiam parat, Quæ planè valeant adversùs Lutheranos, qui pœnarum metum non modò ut inutilem rejicere folebant, fed etiam ut noxium & ex carnali fenfu, non ex Spiritus Santi motu & impulfu venientem. Fixum ergo, immotumque fit & pœnarum metu attritionem ortam à Spiritu Sancto movente & impellente effe, eâdem adjuvari non gravari pœ

nitentes, eâdem parari viam ad juftitiam: neque quidquam amplius: quod & Synodus decernit, & omnes confitentur.

At enim vim faciunt maximam in fequentibus verbis: Et quamvis fine Sacramento Pænitentia per fe ad juftificationem perducere nequeat, tamen eum ad Dei gratiam in Sacramento Panitentia impetrandam difponit. Hîc ergo fiftimus: attritionem illam ad juftitiam difponere profitemur, fanarque Synodi verbis atque fententiis, ut nihil detrahi, ita nihil addi volumus.

Ibid

Fateamur ergo hoc timoris metu adjuvari nos: viam parari nobis ad ipfam juftitiam; ad eandem nos difponi: hoc firmum, hoc ftabile. Addamus, fi placet, eodem auctore Concilio: Pœnarum timore utiliter concuti Sess. vx.capă pænitentes; ex Seff.vi.Eodem timore vi utiliter concuffos effe Ninivitas: ex Seff. Seff. xiv, capi XIV.atque ex cognatis locis felecta ac ftudiofèrepetita verba penfemus,neque ultrà profilire conemur. Adftringunt enim nos toties inculcata, imò etiam felecta verba utilitatis, adju

IV.