tie & donorum, quibus homo efficitur ex injufto juftus, & ex inimico amicus. Quæ fi confideraverint, profectò intelligent, in ipfo renovationis interioris actu ineffe liberum actum, qui fit voluntaria susceptio gratia : addit, & donorum; unde homo ex injufto fit juftus,& ex inimico amicus. Ut certum omnino fit, dum justificamur, atque interiùs renovamur planè confentire nos in ipfam juftitiam atque amicitiam ipsâ justificatione reparatam ac redintegratam: quod nihil aliud effe poffit, quàm fructus & actus veræ ac perfectæ dilectionis, ex ipsâ juftificationis gratia confecutæ cùm præfertim San&a Synodus illam ipfam juftitiam Ibid. in caritate collocet, que, inquit, diffunditur in cordibus eorum, atque. ipfis inharet: quod etiam clarè ac fub anathematis pœnâ repetitum & inculcatum, ejufdem feffionis cano

Ibid, can.x1:

ne xi.

XIV.

Hanc doctrinam ex fancto ThoExpenditur mâ depromtam effe, imò ex ejus præcedens doctrinaCon- verbis pænè contextam pofteà decilii exponen-monftrabimus. Nunc ne diftrahatur.

animus, mox relata verba Concilii tis incipien

tem dilectio

tem,

notatu digniffima paulùm penfitan- nem, quæ in da funt. Nam refpiciunt animam fub verum firipsâ gratiæ infufione, in ipfo juftifi- mumque caritatis actum, cationis ac renovationis inftanti in ipsâ justiconftitutam ; actu enim fufcipit graficatione definat. tiam non modò peccata remittenfed etiam interiùs renovantem ac fanctificantem; actu, inquam, hanc fufcipit. Quid autem? an mortuo modo? imò, inquit, voluntaria fufceptione gratia; hoc eft, liberâ & actuali confenfione in illam ut actu inhærentem. Hæc eft enim Concilii mens, hoc eft fidei Catholicæ ab Hæreticorum perversâ credulitate difcrimen. Nec tacet Concilium. Eft enim illa fufceptio voluntaria gratiæ & donorum. Cujus autem gratiæ, quorumve donorum? horum certè quibus homo fit ex injufto juftus, & exs inimico amicus. Hæc eft ergo illa actualis & voluntaria confenfio in amicitiam Dei, hoc eft profectò in ipfam inter nos & Deum mutuam caritatem. Nihil enim eft aliud ifta amicitia, ex confenfu Theologorum, quàm mutua caritas. Fit ergo con-

*

fenfio in ipfam inter nos & Deum mutuam caritatem. An fine ullo caritatis actu ? Quis hoc vel cogitare poffit? Addit verò Synodus, effe confenfionem in gratiam, ex quâ homo fit de injufto juftus. Quomodo Sup. cap. 13. autem juftus? Nempè ut ex Synodo Jub. fin. diximus, diffusâ intus caritate per Spiritum Sanctum, atque animis inherente. Confenfio autem libera & actualis in illam habitualem inhærentemque caritatem, eft ipfe elicitus caritatis actus. Quare juftificatio non fine habituali & actuali fimul caritate tranfigitur.

An igitur neceffe eft, ut omnes juftificati inhærentem & habitualem caritatem diftinctè cogitent; cùm tot fint veri pœnitentes, qui ne has quidem voces intelligant ? Rectè, si de vocibus, non autem de ipfis rebus ageretur. Non enim fi tam multi funt, qui nefciant propè inhærere quid fit; ideò ignorare oportet pœnitentes, fieri aliquid in eis operatione divinâ per Spiritum San&tum, quo immutetur animusintùs, fiatque verè fanctus ac juftus, nom imputatâ

imputatâ ab extrinfeco Chrifti justitiâ, ut Hæretici fomniant, fed verè communicatâ & infusâ, imò etiam ftabili ac permanente, unde habitualis dicitur. Non ergo voces illæ theologice, fed ipfa fumma rerum cogitanda eft pœnitentibus, ut fcia- 1.Cor. 11.12. mus que à Deo donata funt nobis: ne cœcam, infructuofam, totque acceptorum in ipsâ juftificatione donorum ac beneficiorum immemotem agamus pœnitentiam.

Verùm ulteriùs procedendum eft: neque enim ftatim, ac nullâ congruâ difpofitione præviâ, fit tranfitus ad ipfam caritatem habendam & exercendam ; imò verò neceffe eft, ipfum habitum aliquid antecedat per modum difponentis atque tranfeuntis; quæ eft ipfa difpofitio à Synodo agnita dilectionis illius incipientis fuprà memoratæ fic fanè, ut illud difponens, atque incipiens, in verum, fixum, perfetumque actum definat connaturali progreffu, fiatque fimul in nobis, & exerceatur caritas, quam ultrò & liberè juftificati ac renovati fufcipimus.

:

с

X V.

Libera eletio & con

tiam atque

Synodo feff.

ta, quid im

portet?

VI.

Hæc fanè vera funt, & ex Concilii clarâ definitione certa, Verùm fenfio in fu- profectò nobis hîc id vel maximè turam jufti- cogitandum eft, non quod justifi caritatem in- cationem comitetur aut confequahærentem, à tur, fed quod antecedat ac præpavi.cap. v. & ret; hoc eft ipfe confenfus liber ac VI. conftitu- voluntarius in futuram juftitiam & caritatem in cordibus diffundendam eifque inhæfuram, Quàm autem fit libera illa confenfio, jam quidem ex cap. vi. feffionis vi. retulimus, dicenteConcilio:Difponi ad juftitiam, Seff.vi.cap. dum liberè moventur in Deum. Verùm Ibid. cap. v. id ex capitis v. antecedentis adhuc clariore & expreffiore doctrinâ repetendum. Verba autem fanctæ Synodi hæc funt: nempè, inquit, ipfius juftificationis exordium in adultis à Dei per Chriftum Jefum præveniente gratiâ fumendum effe, hoc eft, ab ejus vocatione, quâ nullis eorum exiftentibus meritis, vocantur: ut qui per peccata à Deo averfi erant, per ejus excitantem & adjuvantem gratiam ad convertendum fe ad fuam juftificationem, eidem gratia liberè affentiendo & cooperando, difponantur: ita ut, tangente Deo cor