30

Dignam Mæoniis Phæacida condere chartis
Quum te Pierides perdocuere tuæ.
Hic tenor, hæc viridi concordia cœpta juventa
Venit ad albentes illabefacta comas.
Quæ nisi te moveant, duro tibi pectora ferro
Esse, vel invicto clausa adamante putem.
Sed prius huic desint et bellum et frigora terræ,
Invisus nobis quæ duo Pontus habet;
Et tepidus Boreas, et sit præfrigidus Auster; 35
Et possit fatum mollius esse meum,

Quam tua sint lapso præcordia dura sodali :

40

Hic cumulus nostris absit, abestque, malis. Tu modo per Superos, quorum certissimus ille est, Quo tuus adsidue principe crevit honor; Effice, constanti profugum pietate tuendo, Ne sperata meam deserat aura ratem. Quid mandem, quæras: peream, nisi dicere vix est; Si modo, qui periit, ille perire potest. Nec quid agam invenio, nec quid nolimve, velimve; Nec satis utilitas est mea nota mihi. Crede mihi, miseros prudentia prima relinquit, Et sensus cum re consiliumque fugit.

28. Quum Deæ Pierides perdocuere.] Delesti, inquit, et tu quædam meo admonitu in Phæacide tua, quæ erat digna propter sublimitatem comparari versibus Homeri, et scribi in iisdem chartis, in quibus scripsit Homerus opus suum, ex quo magna est Tuticani laus, cujus carmina Homericis carminibus paria fuisse dicit. MICYL.

32. Invicto clausa adamante putem.] Libri nonnulli veteres, invito et invecto adamante: unde fuit quum inducto adamante censerem esse reponendum, nunc tamen vulgatam scripturam non esse mutandam opinor, ut adluserit

46

Noster ad Græcam originem adamantis. HEINS. Invicto non est movendum; nam vincuntur omnia, quæ vel vitio quodam, vel temporis diuturnitate diminuuntur et pereunt. BURM.

38. Hiccumulus.] Magnus cumulus ad miserias meas accederet, si te amicum perderem. PONT.

43. Nisi dicere vix est.) Difficile est exponere.

48. Et sensus cum re consiliumque fugit.] Cum spe scribendum; nam unus Vossii cum te, Medonii unus cum se. HEINS. Minime mutandum cum re: ita enim Terent. Eunuch. II. 11.9:

Ipse, precor, quæras, qua sim tibi parte juvandus, Quoque viam facias ad mea vota vado.

50

EPISTOLA XIII.

CARIO.

4

O MIHI non dubios inter memorande sodales,
Quique, quod es vere, Care, vocaris, ave.
Unde saluteris, color hic tibi protinus index,
Et structura mei carminis esse potest;
Non quia mirifica est, sed quod nec publica certe ;
Qualis enim cunque est, non latet esse meam.
Ipse quoque ut chartæ titulum de fronte revellas,
Quod sit opus, videor dicere posse, tuum.
Quamlibet in multis positus noscere libellis,
Perque observatas inveniere notas.
Produnt auctorem vires, quas Hercule dignas
Novimus, atque illi, quem canis, esse pares.

Ut spes nulla reliqua in te esset tibi,
simul consilium cum re amisisti.

Et ita alii sæpe. Simile illud,
Οὗτος δ' ἀνὴρ ἄριστος ὅστις ἐλπίσιν
Πέποιθεν αἰεὶ, τὸ δ ̓ ἀπορεῖν, ἀνδρὸς

κακοῦ.

Eurip. Her. fur.

3. Unde saluteris.] A quo salus ad te mittitur, de more scribentium, in principio hujus epistolæ. Color hic. Color chartæ attritæ, et squalentis attrectantium manibus, et ferentium hanc ipsam epistolam e longinquis regionibus. MICYL. Mallem intelligere colorem carminis; qui sensus firmatur versu 13, mea Musa..proprio deprensa

10

5. Non quia mirifica est.] Non quia hæc structura est laudabilis et mira. Sed quod nec publica certe. Sed quod certe non est talis ut dignam existimem, quæ in publicum prodire debeat. MER. Nugatoria interpretatio: idem enim notat, nec publica, quod non plebeiæ et communis venæ, et notæ; ut Petron. c. iii. sermo non publici saporis; et Juv. viii. ver. 53:

Sed vatem egregium, cui non sit publica vena.

8. Videor posse dicere.] Videor posse intelligere, qui stylum tuum et carminis structuram cognosco.

11. Produnt auctorem vires.] Carminis tui sublimitas manifestat facile tuum scribendi genus. Quas Hercule

Et mea Musa potest, proprio deprensa colore,
Insignis vitiis forsitan esse suis.

Tam mala Thersiten prohibebat forma latere, 15
Quam pulchra Nireus conspiciendus erat.
Nec te mirari, si sint vitiosa, decebit

Carmina, quæ faciam pæne poeta Getes.
Ah pudet! et Getico scripsi sermone libellum,
Structaque sunt nostris barbara verba modis. 20
Et placui, gratare mihi, cœpique poetæ

Inter inhumanos nomen habere Getas. Materiam quæris? laudes de Cæsare dixi: Adjuta est novitas numine nostra Dei. Nam patris Augusti docui mortale fuisse Corpus; in ætherias numen abîsse domos: Esse parem virtute patri, qui fræna coactus Sæpe recusati ceperit imperii:

dignas Novimus. Quas cognovimus esse dignas eo viro, cujus laudes et gesta describis.

13. Et mea Musa potest.] Sicut tu cognosceris carminis magnitudine; ita et ego possum cognosci propria qualitate carminis, obnoxii multis vitiis; vel mei luctus indicio.

16. Quam pulchra Nireus.] Nireus Charopis filius fuit et Aglaies, ex Syme insula ad bellum Trojanum profectus. Quem omnium pulcherrimum fuisse scribit Homerus, lib. ii. Iliados.

18. Quæ faciam pæne poeta Getes.] Quæ ego quasi poeta barbarus compono: nam lingua Getica nunc cœpi carmina componere.

19. Getico sermone, &c.] Lingua Scythica.

20. Sunt structa.] Sunt composita. Nostris modis. Numeris quibus utimur in carminibus Latinis. Barbara verba. Verba Getica.

25

24. Nostra novitas.] Nostrum novum scribendi genus: hoc genere sermonis. Numine Dei. Numine Cæsaris Augusti. MER. Adjuta est, &c. In hoc novo labore meo fuit mihi numen Cæsaris pro Apolline et Calliope. PONT.

25. Patris Augusti.] Augusti Cæsaris, patris patriæ.

26. Numen.] Animam Augusti Cæsaris defuncti.

27. Esse parem virtute patri.] Docui etiam, virtute non inferiorem esse Tiberium patri Cæsari Augusto. Qui frana rogatus. Qui Tiberius diu summam imperii recusavit, ut docet Tranquillus. Fræna rogatus. Coactus præstat cum codice Scaligeri; Suetonius de Tiberio: Tandem quasi coactus et querens miseram et onerosam imponi sibi servitutem, recepit imperium. Adeatur etiam Tacitus Annalium i. HEINS.

Esse pudicarum te Vestam, Livia, matrum;
Ambiguum nato dignior, anne viro :
Esse duos juvenes, firma adjumenta parentis,
Qui dederint animi pignora certa sui.
Hæc ubi non patria perlegi scripta Camœna,
Venit et ad digitos ultima charta meos;

30

Et caput, et plenas omnes movere pharetras, 35 Et longum Getico murmur in ore fuit.

Atque aliquis; scribas hæc quum de Cæsare, dixit, Cæsaris imperio restituendus eras.

40

Ille quidem dixit; sed me jam, Care, nivali
Sexta relegatum bruma sub axe videt.
Carmina nil prosunt: nocuerunt carmina quondam,
Primaque tam miseræ causa fuere fugæ.
At tu per studii communia fœdera sacri,
Per non vile tibi nomen amicitiæ;
Sic capto Latiis Germanicus hoste catenis,
Materiam vestris adferat ingeniis;
Sic valeant pueri, votum commune Deorum,
Quos laus formandos est tibi magna datos;

29. Esse pudicarum te Vestam, Livia, matrum.] Hoc est, quam matronæ omnes pudicæ instar Vestæ venerentur : sic Junonem Liviam quoque vocavit, lib. iii. Eleg. i. ver. 117. Nihil ergo hoc loco est mutandum. HEINS. Matrum pudicarum. Quemadmodum virginum Dea est Vesta, sic matronarum Dea est Livia.

31. Esse duos juvenes.] Germanicum scilicet Juniorem, filium Drusi privigni Augusti naturalem; et per adoptionem Tiberii quoque: et alterum, Drusum Tiberii filium naturalem. Firma adjumenta parentis. præsidia Tiberii patris. 33. Hae.] Has laudes supradictas.

Firma

45

34. Venit ad meos digitos.] Meis manibus tractata est recitando: vel ubi perveni ad extremam paginam et finem.

35. Et caput.] Quasi laudando opus illud, et adfirmando id fore causam, ut reduceretur in patriam poeta, movere et caput et pharetras: quasi per pharetras et sagittas jurarent et adfirmarent ita fore.

36. Et longum murmur.] Et longus de hac re sermo.

45. Germanicus.] Germanicus Junior, filius Tiberii per adoptionem. Latiis catenis. Italicis, quibus captivi ligabantur.

47. Sic valeant pueri.] Sic sint in

Quanta potes, præbe nostræ momenta saluti,
Quæ nisi mutato nulla futura loco est.

50

EPISTOLA XIV.

TUTICAΝΟ.

HÆC tibi mittuntur, quem sum modo carmine questus

Non aptum numeris nomen habere meis. In quibus, excepto quod adhuc utcunque valemus, Nil, te præterea quod juvet, invenies. Ipsa quoque est invisa salus; suntque ultima vota, Quolibet ex istis scilicet ire locis.

6

Nulla mihi cura est, terra quam muter ut ista,
Hac quia, quam video, gratior omnis erit.
In medias Syrtes, mediam mea vela Charybdin
Mittite, præsenti dum careamus humo.
Styx quoque, si quid ea est, bene commutabitur

Istro,

10

Si quid et inferius, quam Styga, mundus habet. Gramina cultus ager, frigus minus odit hirundo, Proxima Marticolis quam loca Naso Getis.

columes pueri Germanici: intelligit autem Neronem, Drusum et Caium Cæsarem.

48. Quos datos formandos.] Quibus pueris tuæ disciplinæ commissis, magna laus accessit tibi.

49. Momenta.] Hoc est, nostram salutem pro viribus curandam suscipe. 50. Qua.] Scilicet salus. Nisi mutato loco. Nisi transferar in exsilium

mitius, et magis propinquum Italiæ.

5. Ultima vota.] Supremum desiderium meum.

9. Duæ sunt Syrtes apud Leptim oppidum in extrema Africa, impares magnitudine, pari natura, in regno, quod hodie Tripoli vocatur, α σύρω traho. Sinus illi sunt navigantibus periculosissimi. HARLES.

13. Gramina.] Herbas scil. inutiles.